Ekumenizm na świecie

Kazanie Franciszka u luteranów — przełomowe czy ..?


15 listo­pa­da papież Fran­ci­szek uczest­ni­czył w nabo­żeń­stwie ewan­ge­lic­kim w lute­rań­skim Koście­le Odku­pi­cie­la w Rzy­mie. Przed nim uczy­ni­li to Jan Paweł II i Bene­dykt XVI. Pod­czas kaza­nia Biskup Rzy­mu wypo­wie­dział sło­wa, któ­re w ustach rzym­sko­ka­to­lic­kie­go eku­me­ni­sty zabrzmia­ły­by nie­co­dzien­nie, cie­ka­wie, ale sły­sza­ne od papie­ża nabie­ra­ją cał­kiem inne­go zna­cze­nia. Jakie sło­wa?


Papież odwie­dził lute­ran na zapro­sze­nie pro­bosz­cza, ks. Jens-Mar­ti­na Kru­se. Wcze­śniej (w 2010 roku) duchow­ny ten podej­mo­wał w jedy­nym koście­le lute­rań­skim w Rzy­mie papie­ża Bene­dyk­ta XVI. Ewan­ge­lic­ki pastor ujaw­nił, że inspi­ra­cją do zapro­sze­nia Fran­cisz­ka było papie­skie kaza­nie z minio­ne­go roku w Bazy­li­ce Gro­by Pań­skie­go.

Szcze­gó­ło­we infor­ma­cje na temat udzia­łu papie­ża w nabo­żeń­stwie moż­na zna­leźć TUTAJ (por­tal luter2017.pl).

W zaim­pro­wi­zo­wa­nym kaza­niu Fran­ci­szek odno­sząc się do rela­cji rzym­sko­ka­to­lic­ko-lute­rań­skich powie­dział:

Wpraw­dzie nie­któ­rzy pod­kre­śla­ją dogma­tycz­ne róż­ni­ce, to jed­nak nade­szła godzi­na ‚pojed­na­nej róż­no­rod­no­ści’, pojed­na­niu w Panu, któ­ry przy­szedł, nie po to, aby Mu słu­żo­no, ale by słu­żyć.

Cóż jest szcze­gól­ne­go w tych sło­wach? Przede wszyst­kim fakt, że papież Fran­ci­szek pozy­tyw­nie odniósł się do klu­czo­wych zasad ewan­ge­lic­kie­go eku­me­ni­zmu — pojed­na­nej róż­no­rod­no­ści. Ozna­cza ona, że dopusz­czal­ne są róż­ni­ce w kwe­stiach dogma­tycz­nych czy litur­gicz­nych, ale jeśli Kościo­ły łączą wspól­ne fun­da­men­ty wia­ry to nie muszą być one powo­dem do roz­ła­mu czy bra­ku wspól­no­ty wokół Sakra­men­tu Ołta­rza. Wła­śnie to prze­świad­cze­nie kie­ro­wa­ło euro­pej­ski­mi Kościo­ła­mi pro­te­stanc­ki­mi w sfor­ma­li­zo­wa­niu peł­nej wspól­no­ty ołta­rza (Sto­łu Pań­skie­go) i ambo­ny w 1973 roku (Leu­en­berg). Tak­że to prze­ko­na­nie, bazu­ją­ce na wspól­nej wie­rze w Chry­stu­sa było i jest klu­czo­we dla Kościo­łów ewan­ge­lic­kich, angli­kań­skich i sta­ro­ka­to­lic­kich, któ­re zde­cy­do­wa­ły się bądź roz­wa­ża­ją usta­no­wie­nie tak rozu­mia­nej widzial­nej jed­no­ści.

Kon­cep­cja ta spo­ty­ka­ła się nie­jed­no­krot­nie z kry­ty­ką rzym­sko­ka­to­lic­kich eku­me­ni­stów, w tym m.in. prze­wod­ni­czą­ce­go Papie­skiej Rady ds. Popie­ra­nia Jed­no­ści Chrze­ści­jan kard. Kur­ta Kocha. Prze­ko­ny­wa­li oni, że praw­dzi­wa jed­ność zakła­da jed­ność w dok­try­nie, naucza­niu, któ­ra dopie­ro umoż­li­wia wspól­ną Eucha­ry­stię. Papież Fran­ci­szek pod­niósł zresz­tą tą kwe­stię pod­czas nabo­żeń­stwa pyta­jąc (reto­rycz­nie, a może nie?), czy Eucha­ry­stia jest celem czy wia­ty­kiem jed­no­ści. Z pew­no­ścią bez­błęd­nie roz­po­znał lute­rań­skie (i nie tyl­ko) sta­no­wi­sko w tej kwe­stii. Kościo­ły ewan­ge­lic­kie, angli­kań­skie i sta­ro­ka­to­lic­kie prak­ty­ku­ją „jed­no­stron­ną gościn­ność eucha­ry­stycz­ną” i wła­śnie ona wyra­ża też prak­tycz­nie pojed­na­ną róż­no­rod­ność.

Pozo­sta­je zatem pyta­nie: czy papież Fran­ci­szek miał na myśli to, co powie­dział, czy może coś inne­go? Czy miał na myśli róż­no­rod­ność, jaka od zawsze była fak­tem w łonie Kościo­łów uzna­ją­cych zwierzch­nic­two Bisku­pa Rzy­mu, czy może poszedł o krok dalej, postu­lu­jąc prze­łom we wza­jem­nych rela­cjach? Dużo pytań!

Wizy­ty papie­ży rzym­skich w świą­ty­niach innych wyznań raczej nie bywa­ją prze­ło­mo­we, chy­ba że odby­wa­ją się po raz pierw­szy. Sło­wa obec­ne­go Bisku­pa Rzy­mu z pew­no­ścią war­te są dal­szej ana­li­zy. Czy to był tyl­ko skon­tek­stu­ali­zo­wa­ny odruch ser­ca czy może coś wię­cej? Zoba­czy­my… Ore­mus!


Gale­ria
Ekumenizm.pl działa dzięki swoim Czytelnikom!
Portal ekumenizm.pl działa na zasadzie charytatywnej pracy naszej redakcji. Zachęcamy do wsparcia poprzez darowizny i Patronite.