Chińskie władze zamknęły buddyjską szkołę

Jak poda­ją nie­za­leż­ne tybe­tań­skie źró­dła z Dha­ram­sa­li, pod koniec lip­ca wła­dze chiń­skie zamknę­ły bud­dyj­ską szko­łę przy klasz­to­rze Kir­ti w pre­fek­tu­rze Nga­ba. Nie­zna­ne jest miej­sce poby­tu spon­so­ra szko­ły, Soepy Nagu­ra. Ucznio­wie, mni­si w wie­ku od 7 do 20 lat, w więk­szo­ści powró­ci­li do domów, nie­któ­rzy pozo­sta­li w klasz­to­rze Kir­ti, aby kon­ty­nu­ować naukę. Szko­ła była od daw­na solą w oku dla lokal­nych władz chiń­skich, któ­re pró­bo­wa­ły zamknąć ją już w mar­cu 2002 r., ale zre­zy­gno­wa­ły wobec wzbu­rze­nia miej­sco­wej lud­no­ści. Dopie­ro 29 lip­ca 2003 r., kie­dy szko­ła była zamknię­ta z powo­du waka­cji, przed­sta­wi­cie­le chiń­skich władz zja­wi­li się na jej tere­nie i obwie­ści­li jej ofi­cjal­ne zamknię­cie, pole­ca­jąc uczniom wstą­pie­nie do koedu­ka­cyj­nej, pań­stwo­wej szko­ły Bont­se, i zaka­zu­jąc im powro­tu do szkoły.31 lip­ca głów­ny dobro­czyń­ca szko­ły, Soepa Nagur, został wezwa­ny do Cheng­du (pro­win­cja Sichu­an), rze­ko­mo na spo­tka­nie w spra­wie szko­ły Nga­ba Kir­ti, i do tej pory nie powró­cił. Miej­sce jego poby­tu jest nie­zna­ne. Soepa Nagur jest miej­sco­wym przed­się­bior­cą, spon­so­ru­ją­cym m.in. budo­wę klasz­to­rów i pla­có­wek edu­ka­cyj­nych, zaan­ga­żo­wa­nym w dzia­łal­ność na rzecz zacho­wa­nia kul­tu­ry tybe­tań­skiej w obli­czu jej przy­mu­so­wej sini­za­cji. W 1996 r., pod­czas swo­jej podró­ży do Indii w celu stu­dio­wa­nia prak­tyk Kala­cha­kry (rodzaj prak­tyk medy­ta­cyj­nych opar­tych na kon­cep­cji “koła cza­su”, san­skr. kala­cha­kra), sta­rał się o audien­cję u XIV Dalaj­la­my i Kir­ti Rin­po­che, opa­tem klasz­to­ru Kir­ti, któ­ry zbiegł z Tybe­tu w 1959 r.Szkoła Nga­ba Kir­ti w okrę­gu Nga­ba (chiń. Aba xian) zosta­ła zało­żo­na w 1994 r., głów­nie dzię­ki dona­cjom Soepy Nagu­ra. Na począt­ku swe­go ist­nie­nia w szko­le kształ­ci­ło się ok. 300 nowi­cju­szy pod kie­run­kiem ponad 20 nauczy­cie­li. Szko­ła była bło­go­sła­wień­stwem dla uczniów z ubo­gich rol­ni­czych rodzin, któ­rych nie było dotych­czas stać na kształ­ce­nie. Popu­lar­ność szko­ły wzra­sta­ła i w 1998 r. uczy­ło się w niej ponad 800 osób.Szkoła znaj­do­wa­ła się pod nad­zo­rem klasz­to­ru Nga­ba Kir­ti, filii nale­żą­ce­go do odła­mu Gelug potęż­ne­go klasz­to­ru Kir­ti w Takt­sang Lha­mo, któ­ry został znisz­czo­ny przez Chiń­czy­ków i reak­ty­wo­wa­ny w Dha­ram­sa­li. Pro­gram szko­ły obej­mo­wał m.in. pod­sta­wy filo­zo­fii i dia­lek­ty­ki bud­dyj­skiej, histo­rii, astro­lo­gii, gra­ma­ty­ki, poezji, lite­ra­tu­ry i kali­gra­fii tybe­tań­skiej. W 1998 r. wła­dze chiń­skie, zanie­po­ko­jo­ne rosną­cą sła­wą szko­ły, zaczę­ły doma­gać się, by do pro­gra­mu włą­czo­no naucza­nie języ­ka chiń­skie­go i filo­zo­fii socja­li­stycz­nej, a tak­że, by szko­ła połą­czy­ła się z koedu­ka­cyj­ną szko­łą Bont­se i zasto­so­wa­ła się do ofi­cjal­nych pro­gra­mów pań­stwo­wych. Wła­dze szko­ły nie zgo­dzi­ły się argu­men­tu­jąc, że jest to szko­ła dla mni­chów i przy­ję­cie osób świec­kich ozna­cza sprze­ci­wie­nie się zada­niom tej pla­ców­ki. Nie­któ­rzy star­si ucznio­wie zagro­zi­li opusz­cze­niem szko­ły, jeśli zosta­nie przy­łą­czo­na do innej. Pro­te­sty nie zda­ły się jed­nak na nic — 28 sierp­nia 1998 r. wła­dze chiń­skie prze­ję­ły zarząd szko­ły, zmu­sza­jąc uczniów do zawie­sze­nia fla­gi chiń­skiej i odśpie­wa­nia chiń­skie­go hym­nu pań­stwo­we­go pod­czas spe­cjal­nej cere­mo­nii. Naucza­nie nie­któ­rych przed­mio­tów zosta­ło ogra­ni­czo­ne, zatrud­nio­no czte­rech chiń­skich nauczy­cie­li, któ­rych zada­niem było dosto­so­wa­nie pro­gra­mu tak, by głów­nym przed­mio­tem był język chiń­ski. W 2001 r. naka­za­no uczniom nosze­nie chiń­skich mun­dur­ków szkol­nych zamiast mni­sich szat. Zaczę­to cen­zu­ro­wać wyda­wa­ny przez szko­łę maga­zyn “Cho­ed­chung” i gazet­kę szkol­ną. Wie­lu uczniów, nie mogąc przy­sto­so­wać się do repre­sji, opu­ści­ło szkołę.W 2001 r. szko­łę spo­tkał też kolej­ny cios — zosta­ła przy­łą­czo­na do szko­ły Bont­se. Ucznio­wie zastraj­ko­wa­li, ich rodzi­ce i lokal­na spo­łecz­ność tybe­tań­ska wysto­so­wa­li pety­cję do władz chiń­skich, któ­re pozwo­li­ły szko­le na powrót do względ­nej nor­mal­no­ści — nie na dłu­go jed­nak. Więk­szość rodzi­ców stwier­dzi­ła, że dla ich dzie­ci będzie lepiej “być nie­pi­śmien­ny­mi niż schińszczonymi”.(źródło: www.phayul.com)