Krzyż i Jahwe

Witam, mam dwa pyta­nia. Wła­ści­wie to nie ja, tyl­ko kole­żan­ka, z któ­rą dys­ku­tu­ję. Cho­dzi mi o to, czy Jezus umarł na krzy­żu, czy na palu, jak podob­no twier­dzą świad­ko­wie Jeho­wy. Sły­sza­łem, że w ory­gi­na­le Biblii wystę­pu­je sło­wo “stau­ros”, któ­re zna­czy pal, a nie krzyż. Więc mam proś­bę — czy ist­nie­ją dowo­dy na krzyż, gdzie tego szu­kać. Ale cho­dzi mi o moc­ne dowo­dy 🙂 Dru­gie pyta­nie wią­że się z tłu­ma­cze­niem Biblii. W przed­mo­wie jest napi­sa­ne, że zmie­nio­no imię Boga Jah­we, zastą­pio­no je sło­wa­mi Pan, Pan Bóg, Bóg, z wyjąt­kiem tych miejsc, gdzie było to nie­moż­li­we. Pyta­nie — po co te zmia­ny, komu prze­szka­dza imię Boga? Ja nie potra­fię tego wytłu­ma­czyć. Z góry dzię­ku­ję.

Sza­now­ny Panie

1. Kara śmier­ci poprzez ukrzy­żo­wa­nie zosta­ła roz­po­wszech­nio­na przez Rzy­mian, któ­rzy zapo­ży­czy­li tę ideę Kar­ta­giń­czy­ków pod­czas pierw­szej woj­ny punic­kiej (264–241 p. n. Ch.). W V wie­ku przed Chry­stu­sem karę tą zna­li Per­so­wie, o czym wspo­mi­na Hero­dot z Hali­kar­na­su (485–425 p .n. Ch). Rze­czy­wi­ście stau­ros ozna­cza “pal.” Łaciń­skim odpo­wied­ni­kiem jest sło­wo crux. Do pala Rzy­mia­nie dokła­da­li jed­nak bel­kę poprzecz­ną (pati­bu­lum), któ­rą moco­wa­no na samej górze pala (T – tzw. crux com­mis­sa) lub poni­żej († — tzw. crux immis­sa). Jezus został ska­za­ny i zabi­ty przez Rzy­mian karą, któ­ra prze­wi­dzia­na była dla tych, któ­rzy według oku­pan­tów pod­bu­rza­li lud (sedi­tio). Pod­kre­ślić jed­nak nale­ży, że spór, czy Jezus umarł na pro­stym palu, czy też na palu z bel­ką jest czymś wtór­nym i zaciem­nia wła­ści­wą wymo­wę dra­ma­tu Gol­go­ty.

2. Imię Boga Jah­we pomi­ja­no ze wzglę­du na rygo­ry­stycz­ne prze­strze­ga­nie przy­ka­za­nia o nie­na­du­ży­wa­niu imie­nia Boga. W czy­ta­niach litur­gicz­nych i tłu­ma­cze­niach sto­so­wa­no przede wszyst­kim zamien­nie ado­naj (Pan) lub elo­him (Bóg). W nie­któ­rych Bibliach nie­miec­ko­ję­zycz­nych wszę­dzie tam, gdzie w ory­gi­nal­nym tek­ście pada imię Boga Jah­we sło­wo „Pan“ (HERR) lub „Bóg“ (GOTT) ozna­czo­ne jest wiel­ki­mi lite­ra­mi. Pomi­ja­nie imie­nia Boga Jah­we mia­ło rów­nież istot­ny aspekt apo­lo­ge­tycz­ny. Żydzi żyli pośród naro­dów, któ­re wyzna­wa­ły poli­te­istycz­ne reli­gie. Bogo­wie mie­li swo­je imio­na, atry­bu­ty i pre­ro­ga­ty­wy. Poprzez posłu­gi­wa­nie się poję­ciem Boga lub Pana Naród Wybra­ny pod­kre­ślał, że jest tyl­ko Jeden Bóg. Nie chcia­no zatem, aby naj­święt­sze imię Jah­we było imie­niem pośród wie­lu imion, uży­wa­nym przez pogan, dla­te­go też zde­cy­do­wa­no się ze wzglę­du na sza­cu­nek i bojaźń wobec Boże­go przy­ka­za­nia zastą­pić je inny­mi okre­śle­nia­mi.

Ser­decz­nie pozdra­wiam

Dariusz Bruncz