Pojednani ze sobą — słowo Kościołów w Niemczech z okazji 500 lat Reformacji

ACK (Arbe­its­ge­me­in­schaft Chri­stli­cher Kir­chen) jest orga­ni­za­cją powsta­łą w 1948 roku, któ­ra repre­zen­tu­je 50 milio­nów chrze­ści­jan w Niem­czech. Ma ona znacz­nie szer­szą for­mu­łę niż jej pol­ski odpo­wied­nik (Pol­ska Rada Eku­me­nicz­na), gdyż w skład ACK wcho­dzi rów­nież Kościół rzym­sko­ka­to­lic­ki oraz Armia Zba­wie­nia.

Tekst jest– co wyni­ka z cha­rak­te­ru ACK – wypra­co­wa­ny w duchu poro­zu­mie­nia, jed­nak widać w nim wyraź­nie ewan­ge­lic­ki ton. Sfor­mu­ło­wa­nia są jed­nak na tyle wywa­żo­ne, że zosta­ły zaak­cep­to­wa­ne nie tyl­ko przez rzym­skich kato­li­ków, ale i przed­sta­wi­cie­li róż­nych jurys­dyk­cji pra­wo­sław­nych, sta­ro­ka­to­li­ków oraz repre­zen­tan­tów innych Kościo­łów pro­te­stanc­kich.

Doku­ment Pojed­na­ni ze sobą skła­da się z krót­kiej pre­am­bu­ły oraz pię­ciu głów­nych roz­dzia­łów.

1. Eku­me­nicz­ne postrze­ga­nie roku 2017

Kościo­ły stwier­dza­ją, że w 2017 roku po raz pierw­szy jubi­le­usz refor­ma­cyj­ny będzie wspo­mi­na­ny w sze­ro­kiej for­mu­le eku­me­nicz­nej. Dzię­ki temu rów­nież spoj­rze­nie na refor­ma­cję będzie peł­niej­sze, gdyż uwzględ­ni jej wpływ na chrze­ści­jań­stwo z róż­nych per­spek­tyw kon­fe­syj­nych:

Dziś jako uczest­ni­cy ruchu eku­me­nicz­ne­go wspól­nie dostrze­ga­my, że refor­ma­cja była i wciąż jest nie tyl­ko waż­nym wyda­rze­niem w histo­rii Kościo­łów ewan­ge­lic­kich oraz w nie­miec­kiej i euro­pej­skiej histo­rii, lecz pozo­sta­je tak­że donio­słym pro­ce­sem w całym chrze­ści­jań­stwie o glo­bal­nym zna­cze­niu. Jed­no­cze­śnie z róż­ne­go umiej­sco­wie­nia Kościo­łów chrze­ści­jań­skich wyni­ka­ją róż­ne spoj­rze­nia na powo­dy, prze­bieg i skut­ki refor­ma­cji. Wyda­rze­nia zwią­za­ne z refor­ma­cją w bar­dzo róż­ny spo­sób doty­czy­ły poszcze­gól­nych Kościo­łów.

Auto­rzy ana­li­zu­ją trud­ne momen­ty XVI-wiecz­nych zma­gań w Koście­le Zachod­nim, wymie­nia­jąc towa­rzy­szą­ce refor­ma­cji oko­licz­no­ści poli­tycz­ne, a tak­że prze­śla­do­wa­nie ina­czej wie­rzą­cych chrze­ści­jan. W tym kon­tek­ście pod­nie­sio­na zosta­je waż­na kwe­stia ekle­zjo­lo­gicz­na, któ­ra w dużym stop­niu utrud­nia głęb­szą wspól­no­tę mię­dzy Kościo­ła­mi:

W epo­ce eku­me­nicz­nej poja­wia się przed Kościo­ła­mi pyta­nie o spo­sób, w jaki nale­ży się zmie­rzyć z kon­ku­ren­cyj­ny­mi rosz­cze­nia­mi praw­dy, wysu­wa­ny­mi w imię Jezu­sa Chry­stu­sa.

W tej czę­ści doku­men­tu sfor­mu­ło­wa­ne zosta­ły trzy punk­ty jako wspól­ne dla Kościo­łów ACK:

1) Biblia jest pod­sta­wą przy for­mu­ło­wa­nia teo­lo­gicz­nych ocen, a tak­że źró­dłem i nor­mą dla życia kościel­ne­go i oso­bi­ste­go;

2) Koniecz­na jest kon­cen­tra­cja na łasce Bożej w wyda­rze­niu zba­wie­nia i wyzna­nie, że odku­pie­nie czło­wie­ka zale­ży od miło­sier­dzia Trój­je­dy­ne­go Boga, a pomyśl­ność chrze­ści­jań­skie­go dzia­ła­nia od asy­sten­cji Ducha Świę­te­go;

3) wia­ra i chrzest warun­ku­ją kapłań­stwo wszyst­kich chrze­ści­jan: „Wspól­nie wyzna­je­my, że cały Lud Boży pono­si przed świa­tem odpo­wie­dzial­ność za gło­sze­nie i życie wiel­ka­noc­ną nadzie­ją i bez­gra­nicz­nym Bożym miło­sier­dziem.

2. Pod­jąć impul­sy refor­ma­cji

Sygna­ta­riu­sze przy­po­mi­na­ją zasa­dy chrze­ści­jań­skiej wol­no­ści i łączą ją z Bożą obiet­ni­cą miło­sier­dzia. Odno­szą się do mer­kan­tyl­ne­go podej­ścia do reli­gii, pod­kre­śla­jąc zna­cze­nie Bożej łaski. Mówią ponad­to o wyzwa­niach zwią­za­nych z wol­no­ścią reli­gij­ną oraz mał­żeń­stwa­mi o róż­nej przy­na­leż­no­ści wyzna­nio­wej.

3. Wspól­nie pamię­tać o podzia­le Kościo­ła i jego bole­snych skut­kach

Kościo­ły wska­zu­ją na trwa­łe kon­se­kwen­cje refor­ma­cji, w tym kon­fe­syj­no-kul­tu­ro­we zróż­ni­co­wa­nie, któ­re sta­ło się cechą cha­rak­te­ry­stycz­ną Euro­py. Spo­ry, wyklu­cze­nia i prze­śla­do­wa­nia dopro­wa­dzi­ły do wojen reli­gij­nych i two­rze­nia się państw wyzna­nio­wych. Kościo­ły pod­kre­śla­ją, że po wszyst­kich stro­nach reli­gij­ne­go kon­flik­tu docho­dzi­ło do nad­użyć i czy­nio­no zło, któ­re uspra­wie­dli­wia­no w imię Boga. Kościo­ły zachę­ca­ją wszyst­kich do wyzna­nia grze­chów i pro­ce­su uzdro­wie­nia bole­snych wspo­mnień (healing of memo­ries), ale nie poprzez zapo­mnie­nie krzywd, ale chrze­ści­jań­ską empa­tię:

Chce­my uczcić wie­lu świad­ków wia­ry, jak i męczen­ni­ków cza­sów refor­ma­cji i wojen reli­gij­nych, a tak­że wszyst­kich chrze­ści­jan, któ­rzy doświad­cza­li cier­pień z przy­czyn reli­gij­nych. Wspo­mi­na­my ich odwa­gę i wier­ność Ewan­ge­lii. Wyra­ża­my jed­no­cze­śnie sza­cu­nek wobec tych, któ­rzy wcze­śnie zaan­ga­żo­wa­li się na rzecz poko­ju reli­gij­ne­go i zakoń­cze­nie sto­so­wa­nia prze­mo­cy.

4. Uczyć się od sie­bie nawza­jem

Kościo­ły pod­kre­śla­ją, że wszyst­kie potrze­bu­ją nawró­ce­nia ku jed­nej Ewan­ge­lii. Klu­czo­wa jest w tym kon­tek­ście współ­pra­ca misyj­na i dia­ko­nij­na.

Kościo­ły przy­po­mi­na­ją, że waż­ne inten­cje refor­ma­to­rów zosta­ły przy­ję­te przez Sobór Waty­kań­ski II. Z kolei Kościo­ły refor­ma­cyj­ne uzna­ły, że w tra­dy­cji pra­wo­sław­nej zosta­ło zacho­wa­ne wiel­kie dzie­dzic­two litur­gii, a Kościół rzym­sko­ka­to­lic­ki wyra­ża uni­wer­sal­ność Kościo­ła chrze­ści­jań­skie­go ponad wszel­ki­mi gra­ni­ca­mi. Kościo­ły ana­bap­ty­stycz­ne oraz meto­dy­stycz­ne wzbo­ga­ca­ją chrze­ści­jań­stwo poprzez pod­kre­śla­nie oso­bi­ste­go wyzna­nia:

Wszyst­kie Kościo­ły mają obo­wią­zek, aby modlić się o jed­ność i poszu­ki­wać takiej for­my jed­no­ści, któ­ra słu­ży wia­ry­god­no­ści Ewan­ge­lii.

5. Kształ­to­wa­nie eku­me­nicz­nej przy­szło­ści

Kościo­ły wspól­nie wyzna­ją, że tak­że i dziś muszą spraw­dzać, czy są wier­ne Ewan­ge­lii Jezu­sa Chry­stu­sa, czy kształ­tu­ją swo­je życia zgod­nie z naka­za­mi Ewan­ge­lii. Refor­ma­cyj­na zasa­da o Koście­le wciąż odna­wia­ją­cym się (‘ecc­le­sia sem­per refor­man­da’) jest zatem praw­dą, któ­rą mogą przy­jąć wszyst­kie Kościo­ły. Przy­po­mi­na­jąc zapi­sy Kar­ty Eku­me­nicz­nej (Char­ta Oecu­me­ni­ca) z 2001 roku, Kościo­ły zobo­wią­zu­ją się do kon­ty­nu­owa­nia eku­me­nicz­nej dro­gi wobec ist­nie­ją­cych wyzwań:

Jeste­śmy pew­ni: pojed­na­ni ze sobą jeste­śmy wia­ry­god­ny­mi świad­ka­mi Jezu­sa Chry­stu­sa.

» Peł­ny tekst doku­men­tu (j. nie­miec­ki / .pdf)

---

Gale­ria