Jak zdefiniować “ewangelikalizm”?

Sło­wo “ewan­ge­li­kal­ny” tłu­ma­czo­ny bywa jako “pod­kre­śla­ją­cy wagę Ewan­ge­lii, oso­bi­ste doświad­cza­nie nawró­ce­nia, zwią­za­ny z osiem­na­sto­wiecz­nym ruchem pro­te­stanc­kim.” Wyszu­ki­war­ki i ency­klo­pe­die on-line odsy­ła­ją inter­nau­tów do wie­lu prób ujed­no­znacz­nie­nia poję­cia “Kościo­ły ewan­ge­li­kal­ne” czę­sto w odróż­nie­niu od Kościo­łów ewan­ge­lic­kich. Zda­niem uzna­ne­go ame­ry­kań­skie­go teo­lo­ga i dzien­ni­ka­rza, Ter­ry­’e­go Mat­tin­gly, mimo dostęp­no­ści sze­re­gu defi­ni­cji wciąż trud­no zna­leźć kon­kret­ny wyróż­nik tych deno­mi­na­cji.

Jak zauwa­ża Mat­tin­gly, wie­lo­znacz­ność, choć w mniej­szym stop­niu, doty­czy tak­że takich pojęć jak “pro­te­stanc­ki” oraz “kato­lic­ki”. Redak­tor maga­zy­nu inter­ne­to­we­go GetRe­li­gion, zwra­ca uwa­gę na fakt poli­tycz­ne­go koja­rze­nia przez wie­lu auto­rów “ewan­ge­li­ka­li­zmu”.

W odróż­nie­niu od kato­li­ków czy pra­wo­sław­nych, chrze­ści­jan ewan­ge­li­kal­nych dużo czę­ściej umiej­sca­wia się w dwóch obo­zach: kon­ser­wa­tyw­nych i libe­ral­nych. Według Mat­tin­gly­’e­go, dostęp­ne dookre­śle­nia deno­mi­na­cji ewan­ge­li­kal­nych oscy­lu­ją wokół ich poli­tycz­nej i spo­łecz­nej orien­ta­cji. W zło­śli­wych komen­ta­rzach pod­kre­śla się ich ame­ry­kań­skie pocho­dze­nie oraz sto­pień przy­wią­za­nia do typo­wo ame­ry­kań­skie­go sty­lu ewan­ge­li­za­cji.

Tra­dy­cyj­nie ewan­ge­li­ka­li­zmem nazy­wa­no prze­bu­dze­nio­we nur­ty metodystyczno–pietystycznymi w obrę­bie tra­dy­cyj­nych Kościo­łów pro­te­stanc­kich i tak zwa­nych „kościo­łach wol­nych”. Ewan­ge­li­ka­lizm był syno­ni­mem pew­nej ducho­wo­ści, któ­ra pod­kre­śla­ła cha­rak­ter per­so­nal­ny rela­cji czło­wie­ka z Bogiem; oso­bi­ste nawró­ce­nie i uświę­ce­nie, rozu­mia­ne jako pury­tań­ski styl życia oraz zapał misyj­ny. Doświad­cze­nie nawró­ce­nia w odpo­wie­dzi na Bożą łaskę, cen­tral­ne miej­sce Krzy­ża, pod­sta­wo­wy auto­ry­tet Biblii i impe­ra­tyw służ­by ze wzglę­du na Chry­stu­sa – to wyróż­ni­ki ewan­ge­li­kal­nej tra­dy­cji ducho­wej defi­nio­wa­ne przez więk­szość bada­czy.