Kto zastąpi patriarchę Aleksieja?

W ubie­głym tygo­dniu w Moskwie odby­ło się spo­tka­nie Świę­te­go Syno­du Rosyj­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej. Jego decy­zje kadro­we są sze­ro­ko komen­to­wa­ne przez całą rosyj­ską pra­sę, bowiem mogą one świad­czyć o tym, kto wygrał, a kto prze­grał wal­kę o tron patriar­chy moskiew­skie­go po śmier­ci lub rezy­gna­cji Alek­sie­ja II.

Kan­dy­dat zesła­ny do Kazach­sta­nu

Synod pod­jął decy­zję, że metro­po­li­ta Woro­nez­ki i Lepec­ki Meto­dy (Niem­cow), jeden z głów­nych kan­dy­da­tów na tron patriar­szy został zdję­ty ze swe­go sta­no­wi­ska i prze­nie­sio­ny do Kazach­sta­nu (został mia­no­wa­ny metro­po­li­tą asta­na­iskim i ałma-ackim. Ta nowa metro­po­lia zosta­nie (bo jesz­cze jej nie ma) utwo­rzo­na z trzech dotych­cza­so­wych epar­chii, aby — jak to inter­pre­tu­je “Nie­za­wi­si­ma­ja Gazie­ta” osło­dzić gorycz zsył­ki wpły­wo­we­mu do nie­daw­na metro­po­li­cie. Meto­dy został tak­że odwo­ła­ny z funk­cji prze­wod­ni­czą­ce­go Komi­sji histo­rycz­no-praw­nej RCP.

Synod pod­jął rów­nież decy­zję o podzia­le dotych­cza­so­wej metro­po­lii Meto­de­go na dwie die­ce­zje: woro­nez­ko-bory­so­głeb­ską oraz lipec­ko-elec­ką.

Decy­zje te, według więk­szo­ści rosyj­skich mediów ozna­cza­ją zwy­cięz­two w wal­ce o wpły­wy w rosyj­skiej cer­kwi pra­wo­sław­nej metro­po­li­ty smo­leń­skie­go i kali­nin­gradz­kie­go Kirił­ła (Gudn­dia­je­wa) — odpo­wie­dzial­ne­go za kon­tak­ty zagra­nicz­ne patriar­cha­tu moskiew­skie­go.

W ostat­nich mie­sią­cach sto­sun­ki mię­dzy Kirił­łem a Meto­dym znacz­nie się zaostrzy­ły w związ­ku z poważ­ną cho­ro­bą patriar­chy Alek­sie­ja i roz­po­czę­tą w związ­ku z tym wal­ką o tron zwierzch­ni­ka RCP.

Wal­ki metro­po­li­tów

War­to jed­nak mieć świa­do­mość, że zesła­nie Meto­de­go nie ozna­cza jed­nak jesz­cze bez­a­pe­la­cyj­ne­go zwy­cięz­twa Kirił­ła. Według “Nie­za­wi­si­moj Gazie­ty” zwięk­szy­ła ona raczej zna­cze­nie trze­cie­go kan­dy­da­ta patriar­sze­go egzar­chy całej Bia­ło­ru­si, sta­łe­go człon­ka Świę­te­go Syno­du — metro­po­li­ty miń­skie­go i słuc­kie­go Fila­re­ta (Wachro­mie­wa). Jest on prze­wod­ni­czą­cym Komi­sji teo­lo­gicz­nej RCP i ma znacz­nie więk­sze doświad­cze­nie w pra­cy kościel­nej niż obaj jegoi kontr­kan­dy­da­ci (Meto­dy i Kiriłł). Gdy został on w 1965 roku bisku­pem dwaj pozo­sta­li hie­rar­cho­wie dopie­ro myśle­li o wstą­pie­niu do semi­na­rium.

Prze­ciw­ne­go zda­nia jest dzien­nik “Gazie­ta”. Według jego dzien­ni­kar­ki Nad­ież­dy Kie­wor­ko­wej — przy obec­nym ukła­dzie sił jedy­nym rze­czy­wi­stym kan­dy­da­tem na tron patriar­chy jest wła­śnie metro­po­li­ta Kiriłł. Tym bar­dziej, że nie­mal wszyst­kie pozo­sta­łe nomi­na­cje bisku­pie poczy­nio­ne przez Synod są na rękę wła­śnie temu ostat­nie­mu.

Syl­wet­ki prze­ciw­ni­ków

Metro­po­li­ta Meto­dy uro­dził się w 1949 roku w regio­nie ługań­skim. Ukoń­czył semi­na­rium w Ode­ssie i Lenin­gradz­ką Aka­de­mię Duchow­ną. W 1974 roku zło­żył ślu­by mni­sze. Został bisku­pem irkuc­kim, a póź­niej był przez 21 lat metro­po­li­tą woro­nez­ko-lipec­kim. Był tak­że człon­kiem pra­wo­sław­no-kato­lic­kiej komi­sji do spraw nor­ma­li­za­cji sto­sun­ków na zachod­niej Ukra­inie.

Metro­po­li­ta Meto­dy jest jedy­nym bisku­pem, któ­re­go poważ­ny hie­rar­cha pra­wo­sław­ny metro­po­li­ta litew­ski i wileń­ski abp Chry­zo­stom oskar­żył o bycie “ofi­ce­rem KGB i ate­istą”.

Metro­po­li­ta Kiriłł pocho­dzi z rodzi­ny duchow­ne­go, a uro­dził się w 1946 roku w Lenin­gra­dzie. Tam ukoń­czył semi­na­rium i aka­de­mię duchow­ną. W mło­do­ści był oso­bi­stym sekre­ta­rzem metro­po­li­ty Niko­de­ma (Roto­wa). Uczest­ni­czył w pra­cach Świe­to­wej Rady Kościo­łów od 1968 roku. W 1975 roku na spo­tka­niu w Nairo­bii odrzu­cał fakt prze­śla­do­wań chrze­ści­jan w ZSRR. Jako rek­tor Lenin­gradz­kiej Aka­de­mii Duchow­nej zaczął do niej przyj­mo­wać świec­kich.

Bisku­pem został w 1976 roku, zwierzch­ni­kiem die­ce­zji smo­leń­skiej w 1984 roku, sie­dem lat póź­niej metro­po­li­tą. Kiriłł jest jedy­nym pra­wo­sław­nym hie­rar­chą, któ­ry od 8 lat pro­wa­dzi coty­go­dnio­wy pro­gram w tele­wi­zji.

Metro­po­li­ta Kiriłł wie­lo­krot­nie wypo­wia­dał się na temat koniecz­no­ści zacho­wa­nia ist­nie­nia w Rosji “tra­dy­cyj­nych wyznań” oraz “etnicz­ne­go, rosyj­skie­go pra­wo­sła­wia”. Duchow­ny zna­ny jest rów­nież z tego, że dzię­ki jego kon­tak­tom cer­kiew czer­pie spo­re zyski z han­dlu gazem, alko­ho­lem czy ropą naf­to­wą.