Nowy św. Mikołaj

Sobór Bisku­pi Serb­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej jed­no­gło­śnie przy­jął decy­zję o kano­ni­za­cji bisku­pa orchid­skie­go i żic­kie­go Miko­ła­ja (Wie­li­mi­ro­wi­cza).

W ten spo­sób sobór potwier­dził powszech­ny w wie­lu kościo­łach pra­wo­sław­nych kult tego świę­te­go bisku­pa. Litur­gicz­ne wspo­mnie­nie nowe­go bisku­pa obcho­dzo­ne będzie 5/18 mar­ca (dzień śmier­ci) oraz 20 kwietnia/3 maja w dniu prze­nie­sie­nia jego reli­kwii ze Sta­nów Zjed­no­czo­nych do Ser­bii.

Litur­gia pod­czas któ­rej nowy świę­ty zosta­nie ofi­cjal­nie wynie­sio­ny na ołta­rze odbę­dzie się 24 maja w uro­czy­stość świę­tych Cyry­la i Meto­de­go — świę­tych rów­nych apo­sto­łom.

Św. Miko­łaj uro­dził się w grud­niu 1880 roku w maleń­kiej wio­sce nie­opo­dal Val­je­va. Jego rodzi­ce byli pro­sty­mi, ale nie­zwy­kle poboż­ny­mi rol­ni­ka­mi. To oni nauczy­li chłop­ca głę­bo­kiej wia­ry pro­wa­dza­jąc go na nabo­żeń­stwa do odle­głe­go o 5 kilo­me­trów od ich domu klasz­to­ru.

Miko­łaj stu­dio­wał teo­lo­gię naj­pierw w Bel­gra­dzie, a póź­niej na sta­ro­ka­to­lic­kim wydzia­le teo­lo­gicz­nym w Ber­nie. Zaj­mo­wał się tu zresz­tą nie tyl­ko myślą teo­lo­gicz­ną pra­wo­sła­wia czy chrze­ści­jań­stwa, ale tak­że ducho­wą mądro­ścią Dale­kie­go Wscho­du — stu­diu­jąc np. Wedy. Stu­dia w Ber­nie zakoń­czył dok­to­ra­tem z teo­lo­gii.

Po powro­cie z zagra­ni­cy Miko­łaj zaczął wykła­dać w Insty­tu­cie Teo­lo­gicz­nym św. Sawy — filo­zo­fię, logi­kę, psy­cho­lo­gię, histo­rię i języ­ki obce. Już jako mnich zaczy­na podró­żo­wać po całej Ser­bii z kaza­nia­mi i wykła­da­mi. Mówił w ich trak­cie o Dosto­jew­skim, Szek­spi­rze czy Nie­tz­schem.

Mło­de­go księ­dza doce­ni­ły wła­dze Ser­bii, któ­re w 1915 roku wysła­ły go do Sta­nów Zjed­no­czo­nych i Wiel­kiej Bry­ta­nii z misją wspie­ra­nia spraw Ser­bii i Jugo­sła­wii na forum mię­dzy­na­ro­do­wym. Z wła­ści­wą sobie mądro­ścią Miko­łaj prze­ka­zy­wał tam zachod­nim poli­ty­kom, uczo­nym oraz duchow­nym infor­ma­cje o “dro­dze krzy­żo­wej Ser­bii”.

Po powro­cie do ojczy­zny w 1919 roku został wybra­ny bisku­pem Zic­kog, rok póź­niej prze­nie­sio­no go zaś do Ohrid­ska. Z tego miej­sca koor­dy­no­wał dzia­łal­ność misyj­ną w Ame­ry­ce i Anglii — będąc np. admi­ni­stra­to­rem serb­skiej die­ce­zji ame­ry­kań­sko-kan­dayj­skiej.

Uzna­je się go za wiel­kie­go refor­ma­to­ra życia kościel­ne­go, litur­gicz­ne­go, mona­stycz­ne­go i inte­lek­tu­al­ne­go Serb­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej. W cza­sie II woj­nie świa­to­wej zaj­mo­wał się sie­ro­ta­mi. Póź­niej został aresz­to­wa­ny i prze­wie­zio­ny do Dachau. Po wyzwo­le­niu udał się do Sta­nów Zjed­no­czo­nych, gdzie pro­wa­dził wykła­dy z teo­lo­gii pra­wo­sław­nej w klasz­to­rze św. Sawy w Liber­ti­vil oraz na Aka­de­mii Teo­lo­gicz­nej św. Wło­dzi­mie­rza w Nowym Jor­ku.

Biskup Miko­łaj zmarł w nie­dziel­ny pora­nek 5/18 mar­ca 1956 roku.