Organizacyjna rewolucja w niemieckim protestantyzmie

Od 2008 roku mapa nie­miec­kie­go pro­te­stan­ty­zmu zacznie się rady­kal­nie zmie­niać. Znik­ną nie­któ­re Kościo­ły i poja­wią się nowe, a to wszyst­ko m.in. dla uspraw­nie­nia misji ewan­ge­li­za­cyj­nej nie­miec­kie­go pro­te­stan­ty­zmu oraz zaosz­czę­dze­nia finan­sów, mimo dobrej koniunk­tu­ry mija­ją­ce­go roku. Orga­ni­za­cyj­na rewo­lu­cja w Kościo­łach człon­kow­skich Ewan­ge­lic­kie­go Kościo­ła Nie­miec (EKD) jest czę­ścią szer­sze­go pro­gra­mu przy­sto­so­wa­nia Kościo­ła do gło­sze­nia Ewan­ge­lii w zmie­nia­ją­cej się rze­czy­wi­sto­ści spo­łecz­nej Nie­miec.

O zacie­śnie­niu współ­pra­cy mię­dzy nie­za­leż­ny­mi, ewan­ge­lic­ki­mi Kościo­ła­mi kra­jo­wy­mi, wcho­dzą­cy­mi w skład EKD, a oprócz tego nale­żą­cych do dwóch więk­szych ciał ekle­zjal­nych w Niem­czech (Unia Kościo­łów Ewan­ge­lic­kich i Zjed­no­czo­ny Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Nie­miec) mówi­ło się od daw­na. Struk­tu­ry nie­miec­kie­go pro­te­stan­ty­zmu są mało przej­rzy­ste i pochła­nia­ją ogrom­ne ilo­ści fun­du­szy na roz­bu­do­wa­ną admi­ni­stra­cję. Dys­ku­sje nad łącze­niem Kościo­łów kra­jo­wych nie były łatwe. Poszcze­gól­ne Kościo­ły kra­jo­we mają nie tyl­ko wła­sną toż­sa­mość histo­rycz­ną, ale rów­nież i wyzna­nio­wą – lute­rań­ską, ewan­ge­lic­ko-unij­ną, czy refor­mo­wa­ną. Zwo­len­ni­cy zmian pod­kre­śla­ją nie tyl­ko koniecz­ność oszczęd­no­ści, ale i bar­dziej spraw­ne­go funk­cjo­no­wa­nia Kościo­ła w spo­łe­czeń­stwie.

Wiel­ki Kościół Pół­no­cy

Jed­nym z bar­dziej ambit­nych pla­nów jest powo­ła­nie Ewan­ge­lic­kie­go Kościo­ła Pół­noc­ne­go (Evan­ge­li­sche Nord­kir­che), któ­ry ma powstać po roku 2011. Wszyst­ko wska­zu­je na to, że ini­cja­ty­wa ta ska­za­na jest na suk­ces – nowy Kościół miał­by skła­dać się z trzech Kościo­łów: Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­skie­go Kościo­ła Pół­noc­nej Łaby, Pomor­skie­go Kościo­ła Ewan­ge­lic­kie­go oraz Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­skie­go Kościo­ła Meklem­bur­gii. 17 listo­pa­da br. za uru­cho­mie­niem pro­ce­du­ry zjed­no­cze­nio­wej opo­wie­dział się już Kościół Meklen­bur­gii, a 18 listo­pa­da Pomor­ski Kościół Ewan­ge­lic­ki. Te dwa Kościo­ły już wcze­śniej połą­czy­ły siły zarów­no w admi­ni­stra­cji kościel­nej, jak i w pra­cy ewan­ge­li­za­cyj­no-misyj­nej, co widać choć­by po wspól­nej stro­nie inter­ne­to­wej. Do uzy­ska­nia zgo­dy na zjed­no­cze­nie potrzeb­na była zgo­da 2/3 człon­ków syno­dów oby­dwu Kościo­łów. Zado­wo­le­nia z wyni­ku gło­so­wa­nia nie kry­li bisku­pi. – Teraz wresz­cie może­my zacząć mówić o przy­szło­ści naszych Kościo­łów – powie­dział bp Hans-Jür­gen Abro­me­it, zwierzch­nik Pomor­skie­go Kościo­ła Ewan­ge­lic­kie­go pod­czas syno­du w Gre­ifswal­dzie.

W przy­szłym tygo­dniu, w dniach od 22 do 24 listo­pa­da nad wnio­skiem obra­do­wać będzie Synod Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­skie­go Kościo­ła Pół­noc­nej Łaby. Kil­ka mie­się­cy temu Kościół ten zaj­mo­wał się już struk­tu­ral­ny­mi refor­ma­mi doty­czą­cy­mi posłu­gi bisku­pa. Pół­noc­na Łaba, jak potocz­nie nazy­wa­ny jest ten Kościół, jest jedy­ną wspól­no­tą w EKD, któ­ra ma aż trzech rów­no­praw­nych bisku­pów. Był to efekt decy­zji zjed­no­cze­nio­wych sfi­na­li­zo­wa­nych w 1977 roku. Wów­czas połą­czo­no czte­ry nie­za­leż­ne Kościo­ły i jed­ną małą pro­win­cję kościel­ną w jeden orga­nizm kościel­ny z trze­ma bisku­pa­mi. Synod Pół­noc­nej Łaby zde­cy­do­wał w tym roku, że Kościół powi­nien mieć tyl­ko jed­ne­go bisku­pa, a jego sie­dzi­bą będzie Kilo­nia (Kiel), nato­miast kościo­łem kazal­nym (Pre­digt­kir­che) kate­dra w Lube­ce. Decy­zja ta dopro­wa­dzi­ła do fali roz­cza­ro­wań w histo­rycz­nych sie­dzi­bach bisku­pów — we wspo­mnia­nej­Lu­be­ce i w Ham­bur­gu, gdzie rezy­du­je zwierzch­nik rzym­sko­ka­to­lic­kiej dia­spo­ry na pół­no­cy (arcy­bi­skup metro­po­li­ta Ham­bur­ga – obec­nie Wer­ner Thies­sen). W przy­szłym roku biskup die­ce­zji Lube­ki (bp Bär­bel War­ten­berg-Pot­ter) oraz Szle­zwi­ku-Holsz­ty­na (bp Hans-Chri­stian Knuth) przej­dą na eme­ry­tu­rę. Ich następ­cy nie będą wybra­ni i pozo­sta­nie tyl­ko bp Maria Jep­sen z Ham­bur­ga, któ­ra była pierw­szą kobie­tą powo­ła­ną na urząd lute­rań­skie­go bisku­pa.

Jeśli Kościół Pół­noc­nej Łaby zgo­dzi się na roz­po­czę­cie prac nad zjed­no­cze­niem, a te we wrze­śniu 2008 roku zakoń­czą się przy­ję­ciem kon­sty­tu­cji nowe­go, Ewan­ge­lic­kie­go Kościo­ła Pół­noc­ne­go, to będzie miał on ok. 2,5 milio­na wier­nych. Decy­zja Pół­noc­nej Elby jest o tyle waż­na, gdyż to ten Kościół będzie rdze­niem Ewan­ge­lic­kie­go Kościo­ła Pół­noc­ne­go. Kościół Pół­noc­nej Łaby ma obec­nie ok. 2,1 milio­na wier­nych, Meklem­bur­gia 208 tys., a Pomor­ski Kościół nie­co ponad 103 tys. Dwa ostat­nie Kościo­ły były­by w Ewan­ge­lic­kim Koście­le Pół­noc­nym okrę­ga­mi kościel­ny­mi.

Turyn­gia i Sak­so­nia mówią “TAK”

Spo­re zmia­ny szy­ku­ją się rów­nież w matecz­ni­ku refor­ma­cji. Umo­wę zjed­no­cze­nio­wą raty­fi­ko­wa­ły dwa Kościo­ły, na tere­nie któ­rych znaj­du­ją się naj­waż­niej­sze miej­sca zwią­za­ne z lute­rań­ską refor­ma­cją – cho­dzi o Kościół Ewan­ge­lic­ki Kościel­nej Pro­win­cji Sak­so­nii oraz Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Kościół Turyn­gii. Dzię­ki decy­zji syno­dów od 1 stycz­nia 2008 w Niem­czech poja­wi się nowy Kościół – Zjed­no­czo­ny Kościół Ewan­ge­lic­ki w Środ­ko­wych Niem­czech (Vere­inig­te Evan­ge­li­sche Kir­che in Mit­tel­deutsch­land — EKM). Kościół ten będzie miał jed­ne­go bisku­pa, jeden synod i jed­ną insty­tu­cję cen­tral­ną (odpo­wied­nik pol­skie­go kon­sy­sto­rza w Koście­le Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­skim). Sie­dzi­bą bisku­pa będzie Mag­de­burg, a insty­tu­cji admi­ni­stra­cyj­nych Erfurt.

:: Ekumenizm.pl: EKD o Koście­le, bie­dzie i ety­ce