Papieski hołd dla von Balthasara

Bene­dykt XVI: ducho­wość nie odzie­ra teo­lo­gii z jej nauko­we­go wymia­ru, lecz nada­je jej wewnętrz­ną spój­ność. Takie prze­sła­nie zna­la­zło się w liście, prze­sła­nym przez papie­ża do uczest­ni­ków mię­dzy­na­ro­do­we­go kon­gre­su teo­lo­gicz­ne­go pod hasłem “Tyl­ko miłość jest wia­ry­god­na”. Kon­gres zor­ga­ni­zo­wał papie­ski Uni­wer­sy­tet Late­rań­ski w Rzy­mie dla uczcze­nia set­nej rocz­ni­cy uro­dzin wybit­ne­go teo­lo­ga kato­lic­kie­go, Han­sa Urs von Bal­tha­sar-a, przy­ja­cie­la obec­ne­go papie­ża.

Bal­tha­sar, jeden z naj­bar­dziej wpły­wo­wych teo­lo­gów XX w., jesz­cze przed II woj­ną świa­to­wą wstą­pił do jezu­itów i przy­jął świę­ce­nia kapłań­skie. Od 1940 roku miesz­kał w Bazy­lei, pra­cu­jąc jako dusz­pa­sterz aka­de­mic­ki. Tam poznał ewan­ge­lic­ką mistycz­kę, Adrien­ne von Speyr (1902–1967), któ­ra pod wpły­wem Bal­tha­sa­ra prze­szła na kato­li­cyzm. Według licz­nych świa­dectw same­go Bal­tha­sa­ra, myśl von Speyr wywar­ła decy­du­ją­cy wpływ na jego teo­lo­gię. Wraz ze Speyr pro­fe­sor z Bazy­lei zało­żył Wspól­no­tę św. Jana (1945), mają­cą urze­czy­wist­niać ewan­ge­licz­ne ide­ały w realiach życia świec­kie­go.

Bal­tha­sar przy­jaź­nił się z innym wybit­nym teo­lo­giem szwaj­car­skim — ewan­ge­li­kiem refor­mo­wa­nym Kar­lem Bar­them (zmarł w 1968 r.)

W 1972 r. Bal­tha­sar — wraz z Rat­zin­ge­rem, Jeanem Danie­lou i Hen­ri de Lubac zało­żył mię­dzy­na­ro­do­wy maga­zyn teo­lo­gicz­ny “Com­mu­nio”. Zmarł 26 czerw­ca 1988 r., w przed­dzień wrę­cze­nia mu kape­lu­sza kar­dy­nal­skie­go przez papie­ża Jana Paw­ła II.

W ostat­nich latach jezu­ic­kie Wydaw­nic­two WAM udo­stęp­nia pol­skie­mu czy­tel­ni­ko­wy opus magnum von Bal­tha­sa­ra — liczą­cą 15 tomów try­lo­gię “Chwa­ły”, “Teo­dra­ma­ty­ki” i “Teo­lo­gi­ki”, napi­sa­ną w latach 1961–1987.

W swym liście Bene­dykt XVI tak pisze o myśli swe­go przy­ja­cie­la: “Teo­lo­gia, tak jak rozu­miał ją Bal­tha­sar, musi być złą­czo­na z ducho­wo­ścią. Tyl­ko w ten spo­sób może ona być rze­czy­wi­ście sku­tecz­na i zyskać głę­bię.” Ducho­wość nie umniej­sza nuko­we­go wymia­ru teo­lo­gii, “lecz nada­je stu­dium teo­lo­gicz­ne­mu zna­mię wła­ści­wej meto­dy, pro­wa­dzą­cej do spój­nej inter­pre­ta­cji”. Rozu­mia­na w ten spo­sób teo­lo­gia była dla Bal­tha­sa­ra egzy­sten­cjal­nym prze­ży­ciem, dla­te­go też jed­ną z naj­waż­niej­szych kwe­stii, któ­rej poświę­cał naj­wię­cej uwa­gi w swej twór­czo­ści, była potrze­ba nawró­ce­nia. Według papie­ża, “prze­mia­na ser­ca była dla nie­go (Bal­tha­sa­ra) cen­tral­ną kwe­stią; tyl­ko na tej dro­dze umysł może rze­czy­wi­ście uwol­nić się od swych ogra­ni­czeń, nie pozwa­la­ją­cych mu zbli­żyć się do tajem­ni­cy”, oraz wpa­try­wać się w praw­dzi­we obli­cze Chry­stu­sa. Bal­tha­sar “głe­bo­ko zro­zu­miał, że teo­lo­gia może się roz­wi­jać jedy­nie w modli­twie, w któ­rej dostrze­ga­my obec­ność Boga, oraz powie­rza­my się Mu w posłu­szeń­stwie. To jest dro­ga, któ­rą war­to podą­żać do same­go koń­ca” — napi­sał papież.

Tyl­ko pokrót­ce wspo­mniał Bene­dykt XVI w swym liście o latach, któ­re spę­dził współ­pra­cu­jąc z Bal­tha­sa­rem nad wspól­ny­mi pro­jek­ta­mi. W tym kon­tek­ście wspo­mniał o powsta­niu i reda­go­wa­niu “Com­mu­nio”. “Nie chcę tu przy­wo­ły­wać wspo­mnień, lecz raczej wska­zać na bogac­two teo­lo­gii von Bal­tha­sa­ra” — napi­sał. “Hans Urs von Bal­tha­sar był teo­lo­giem, któ­ry zaprzągł bada­nia teo­lo­gicz­ne do służ­by Kościo­ło­wi”, bowiem był prze­ko­na­ny że teo­lo­gia może ist­nieć jedy­nie w kościel­nych ramach.

:: Ekumenizm.pl: Wię­cej o Bal­tha­sa­rze