Wokół tajemnicy Ducha Świętego

Wokół tajem­ni­cy Ducha Świę­te­go — pod tym tytu­łem Insty­tut Teo­lo­gii Dogma­tycz­nej KUL zor­ga­ni­zo­wał 24–28 maja 2004 otwar­te wykła­dy z pneu­ma­to­lo­gii, jako przy­go­to­wa­nie do uro­czy­sto­ści Zesła­nia Ducha Świę­te­go. Obec­nie przy­go­to­wy­wa­na jest ksiąz­ka, obej­mu­ją­ca wygło­szo­ne wykła­dy.

Pierw­szy refe­rat nt. “Pneu­ema­to­lo­gia — reflek­sja Kościo­ła o Duchu Świę­tym” przed­sta­wił ks. dr hab. K. Kowa­lik, zwra­ca­jąc uwa­gę na cha­rak­te­ry­stycz­ne aspek­ty współ­cze­snej pneu­ma­to­lo­gii. Pod­kre­ślił, że Kościół pier­wot­ny cha­rak­te­ry­zo­wał się szcze­gól­ną wol­no­ścią Ducha, doświad­cze­niem Jego dzia­ła­nia, co nie­ste­ty z cza­sem zani­ka­ło, zbyt moc­no zaczę­to pod­kre­ślać wymiar insty­tu­cjo­nal­ny dzia­ła­nia Ducha. Moż­na mówić odno­wie pneu­ma­to­lo­gii kato­lic­kiej od Vati­ca­num II. Autor wska­zał na potrze­bę ini­cja­cji chrze­ści­jań­skiej na przy­kła­dzie Rz 8,28–30. W dys­ku­sji pod­ję­to myśl Auto­ra, roz­wa­ża­jąc kon­cep­cje egze­ge­zy Rz 8,28–30 i In. odpo­wied­nich frag­men­tów Dz, Rz, roz­pa­tru­jąc model ini­cja­cyj­ne. Poru­szo­no rów­nież pro­blem poboż­no­ści kato­lic­kiej, któ­ra czę­sto przy­pi­su­je Mat­ce Bożej funk­cje Ducha Świę­te­go (Pocie­szy­ciel — Pocie­szy­ciel­ka, Orę­dow­nik — Orę­dow­nicz­ka).

Następ­ny wykład wygło­sił ks. dr Sta­ni­sław Harę­zga, bibli­sta z Insty­tu­tu Biblij­ne­go KUL, nt. “Wie­rzę w Ducha Świę­te­go — miste­rium daru Chry­stu­sa Zmar­twych­wsta­łe­go”. Wska­zy­wał na koniecz­ność sta­łej lek­tu­ry Biblii, ponie­waż jest ona miej­scem odkry­wa­nia dzia­ła­nia Ducha. Autor sku­pił się na pneu­ma­to­lo­gicz­nej ana­li­zie Ewan­ge­lii Jana. W dys­ku­sji pod­nie­sio­no dodat­ko­wo temat pneu­ma­to­lo­gii Apo­ka­lip­sy, m. in. “nie­chaj posły­szy, co mówi Duch do Kościo­łów”.

Ks. prof. H. Lang­kam­mer przed­sta­wił pneu­ma­to­lo­gie syryj­ską, roz­wi­ja­ją­cą sze­ro­ko naukę o Pocie­szy­cie­lu, Adwo­ka­cie, zgod­nie tra­dy­cją syryj­ską nazy­wa­nym Zba­wi­cie­lem, jako przy­no­szą­cym zba­wie­nie od całej Trój­cy Świę­tej. Wykład trze­ci przed­sta­wił ks. dr S. Koza, z Insty­tu­tu Eku­me­nicz­ne­go KUL; “Wie­rzę w Pana, któ­ry od Ojca i Syna pocho­dzi — miste­rium bóstwa Ducha”. Autor skon­cen­tro­wał się na pro­ble­mie Filio­que, przed­sta­wia­jąc sta­no­wi­sko tra­dy­cji wschod­niej i zachod­niej, na koń­cu nawią­zu­jąc tak­że do doku­men­tu O pocho­dze­niu Ducha Świę­te­go w tra­dy­cji grec­kiej i łaciń­skiej. Dys­ku­sja poszła tro­pem pro­ble­mów for­mo­wa­nia się nauki o Duchu w pierw­szych wie­kach.

Czwar­ty wykład ks. dra hab. A. Cza­ja o “Wie­rzę w Ducha Świę­te­go ‑zbaw­cze miste­rium posłan­nic­twa Ducha”, sku­pia­jąc się na dzia­ła­niu Ducha jako Oży­wi­cie­la, Doko­naw­cy, a tak­że, zgod­nie z teo­lo­gią wschod­nią, zwłasz­cza syryj­ską, Mat­ki. W dys­ku­sji zwró­co­no uwa­gę na pro­blem m. in. wzy­wa­nia w poboż­no­ści kato­lic­kiej “opie­ki Mat­ki Bożej”, przez co może zostać zaciem­nio­na praw­da, ze naj­do­sko­nal­szym opie­ku­nem jest sam Bóg, “bo w Nim żyje­my, poru­sza­my się i jeste­śmy”.

Na koniec sym­po­zjum zapro­po­no­wa­no semi­na­rium nt “jak mówić o pośred­nic­two Ducha Świę­te­go” Roz­pa­try­wa­no kon­tekst biblij­ny, kon­tro­wer­sje pneu­ma­to­lo­gicz­ne, pro­blem pośred­nic­twa Ducha w teo­lo­gii poso­bo­ro­wej, omó­wio­no penu­ma­to­lo­gię Kaspe­ra, Rat­zin­ge­ra (Duch jako abso­lut­ny Pośred­nik), Mueh­le­na (Jed­na Oso­ba w wie­lu oso­bach), Hry­nie­wi­cza. i in. Mueh­len mówi o macie­rzyń­stwie Ducha, któ­ry poczy­na życie Boże, rodzi nowe­go czło­wie­ka, trosz­czy się o wie­rzą­cych i kar­mi ich. Bogac­two pneu­ma­to­lo­gii wschod­nich przed­sta­wił ks. prof. W. Hry­nie­wicz; ks. prof. P. Jaskó­ła pre­zen­to­wał inter­pre­ta­cje pneu­ma­to­lo­gii pro­te­stanc­kiej.

Sym­po­zjum zebra­ło wie­lu uczest­ni­ków róż­nych tra­dy­cji i szkól teo­lo­gicz­nych, co sprzy­ja­ło boga­tej dys­ku­sji. W przy­szłym roku zapra­sza­my na kolej­ne.