Rocznice encyklik i dokumentów Kościoła Rzymskokatolickiego

29. czerw­ca jest nie tyl­ko waż­nym dla Kościo­ła Rzym­sko­ka­to­lic­kie­go świę­tem apo­sto­łów Pio­tra i Paw­ła, lecz jest tak­że datą, któ­ra upa­mięt­nia trzy waż­ne doku­men­ty kościel­ne, odno­szą­ce się do: rozu­mie­nia wła­dzy pań­stwo­wej (Diu­tur­num illud), zna­cze­nia teo­lo­gii tomi­stycz­nej w obrę­bie naucza­nia kościel­ne­go (Stu­dio­rum ducem) oraz do pod­sta­wo­wych zało­żeń rzym­sko­ka­to­lic­kiej ekle­zjo­lo­gii, nauki o Koście­le (Mysti­ci cor­po­ris). Wpraw­dzie żad­na z rocz­nic nie jest “okrą­gła”, to jed­nak war­to przy­po­mnieć istot­ne doku­men­ty z histo­rii Kościo­ła, pocho­dzą­ce z cza­sów pon­ty­fi­ka­tu Leona XIII, Piu­sa XI (na zdj.) oraz Piu­sa XII.

Diu­tur­num illud

Okól­nik Diu­tur­num illud (Di) został wyda­ny przez papie­ża Leona XIII w 1881 roku. Papie­ski doku­ment doty­czył począt­ku i isto­ty wła­dzy pań­stwo­wej. W odróż­nie­niu­od uto­pij­nych, a nie­raz rady­kal­nie pesy­mi­stycz­nych poglą­dów ówcze­sne­go świa­ta, Di jasno stwier­dza, że wła­dza pań­stwo­wa jest uza­sad­nio­na w natu­rze spo­łecz­nej czło­wie­ka dla urze­czy­wist­nie­nia jego obiek­tyw­nych celów.

Poprzez pozy­tyw­ne uję­cie wła­dzy pań­stwo­wej papież pod­kre­ślił oby­cza­jo­wą oraz poli­tycz­ną pod­sta­wę wła­dzy, przy jed­no­cze­snym uka­za­niu jej ogra­ni­czeń.

Stu­dio­rum ducem

Ency­kli­kę Stu­dio­rum ducem (Sd) wydał w 1923 roku papież Pius XI. z oka­zji 600. rocz­ni­cy kano­ni­za­cji św. Toma­sza z Akwi­nu. Tekst ency­kli­ki skła­da się z trzech, głów­nych czę­ści: 1) pod­kre­śle­nie oso­bi­stej świę­to­ści Akwi­na­ty 2) przed­sta­wie­nie św. Toma­sza jako wzo­ro­we­go nauczy­cie­la oraz dro­go­wska­zu kato­lic­kiej filo­zo­fii i teo­lo­gii 3) zarzą­dze­nie kościel­nych oraz aka­de­mic­kich uro­czy­sto­ści jubi­le­uszo­wych.

Istot­ne jest to, że ency­kli­ka Sd ponow­nie auto­ry­te­tem Kościo­ła Rzym­skie­go wyra­ża cał­ko­wi­tą apro­ba­tę św. Toma­sza z Akwi­nu, któ­ry okre­śla­ny zosta­je jako Doctor com­mu­nis. Ency­kli­ka powo­łu­je się przy tym na świa­dec­twa poprzed­nich papie­ży: Alek­san­dra IV, Jana XXII, Piu­sa V, Leona XIII, Piu­sa X (tzw. Motu pro­prio pt. Docto­res Ange­li­ci z 29. czerw­ca 1914 r.) oraz Bene­dyk­ta XV.

Sd pod­kre­śla to, co w aspek­cie kościel­no-praw­nym sta­no­wi § 2 CIC 1366, a mia­no­wi­cie nor­ma­tyw­ną zasa­dę teo­lo­gicz­nych docie­kań, któ­re powin­ny opie­rać się na meto­dzie, nauce i kry­te­riach Akwi­na­ty.

Mysti­ci Cor­po­ris

Ency­kli­ka ogło­szo­na przez papie­ża Piu­sa XII w 1943 roku. Za fak­tycz­ne­go auto­ra uzna­je się jezu­itę Seba­stia­na Trom­pa. Ency­kli­ka doty­czy „wspa­nia­ło­ści Kościo­ła jako mistycz­ne­go Cia­ła Chry­stu­sa”.

Ency­kli­ka dzie­li się na trzy czę­ści, w któ­rych poru­sza­ne są głów­ne blo­ki tema­tycz­ne: 1) Kościół utoż­sa­mio­ny jest z mistycz­nym Cia­łem Chry­stu­sa w opar­ciu o naucza­nie św. Paw­ła z Kol 1,18 oraz Rz 12,5, i rozu­mia­ny jest jako nie­po­dziel­na, a tak­że widzial­na jed­ność sakra­men­tal­na, skła­da­ją­ca się (orga­nicz­ne połą­cze­nie jed­no­ści i róż­no­rod­no­ści) z powią­za­nych ze sobą człon­ków w hie­rar­chicz­no-sakra­men­tal­nym porząd­ku 2) Chry­stus oraz Kościół są jed­ną mistycz­ną Oso­bą, całym Chry­stu­sem — totus Chri­stus 3) poucze­nia dusz­pa­ster­skie, w któ­rych potę­pio­ny jest: kwie­tyzm, fał­szy­wy misty­cyzm oraz błę­dy doty­czą­ce sakra­men­tu spo­wie­dzi.

W opar­ciu o Kol. 1,24 („Teraz radu­ję się z cier­pień, któ­re za was zno­szę i dopeł­niam na cie­le moim nie­do­stat­ku udręk Chry­stu­so­wych za cia­ło jego, któ­rym jest Kościół.”) nawo­łu­je do miło­ści bliź­nie­go (zarów­no kato­li­ków oraz nie­ka­to­li­ków) poprzez modli­twę. W koń­co­wej czę­ści Maria okre­ślo­na jest jako Mat­ka Gło­wy i człon­ków Kościo­ła, oraz zosta­je wezwa­na z proś­bą o modli­twę.