Spór o pounickie świątynie niemal zakończony

Try­bu­nał w Stras­bur­gu zawie­sił postę­po­wa­nie w spra­wie pounic­kich świą­tyń pra­wo­sław­nych. Z wnio­skiem o zawie­sze­nie postę­po­wa­nia wystą­pił pol­ski rząd, według któ­re­go, ist­nie­je moż­li­wość zawar­cia ugo­dy w tej spra­wie. Moż­li­wość tą potwier­dza­ją też pra­wo­sław­ni.

Spór cią­gnie się od lat i doty­czy 24 pounic­kich świą­tyń, któ­re znaj­du­ją się we wła­da­niu Pol­skie­go Auto­ke­fa­licz­ne­go Kościo­ła Pra­wo­sław­ne­go, ale nie są jego wła­sno­ścią. Pro­blem się­ga cza­sów powo­jen­nych, gdy wła­dze komu­ni­stycz­ne zaka­za­ły dzia­łal­no­ści Kościo­ło­wi grec­ko­ka­to­lic­kie­mu. Unic­kie świą­ty­nie prze­ka­za­no wów­czas w użyt­ko­wa­nie Kościo­ło­wi pra­wo­sław­ne­mu. W 1989 r. usta­wa o sto­sun­ku pań­stwa do Kościo­ła kato­lic­kie­go wpro­wa­dzi­ła tzw. zasa­dę sta­tus quo. Nie­ru­cho­mo­ści pozo­sta­ją­ce we wła­da­niu Kościo­łów i innych związ­ków wyzna­niow­nych nie pod­le­ga­ły postę­po­wa­niu przed Komi­sją Mająt­ko­wą. Cer­kwie zosta­ły więc u pra­wo­sław­nych. Nie zga­dza­li się z tym gre­ko­ka­to­li­cy. Za spra­wą Kościo­ła kato­lic­kie­go, w usta­wie dla PAKP nie roz­strzy­gnię­to więc sytu­acji praw­nej cer­kwii pounic­kich. Mia­ła to w przy­szło­ści ure­gu­lo­wać spe­cjal­nie uchwa­lo­na usta­wa, któ­ra jed­nak nigdy nie powsta­ła.

Brak regu­la­cji tej spra­wy­wu­sta­wie Kościół pra­wo­sław­ny uznał za krzyw­dzą­cy, dla­te­go jego zwierzch­nik, Pra­wo­sław­ny Metro­po­li­ta War­szaw­ski i Całej Pol­ski abp Sawa, skie­ro­wał po wyczer­pa­niu moż­li­wo­ści roz­wią­za­nia spra­wy w Pol­sce, skar­gę do Stras­bur­ga, a Try­bu­nał ją uwzględ­nił. W skar­dze pod­wa­żo­no zapi­sy usta­wy o sto­sun­ku pań­stwa do Pol­skie­go Auto­ke­fa­licz­ne­go Kościo­ła Pra­wo­sław­ne­go, któ­re zda­niem PAKP naru­sza­ją kon­sty­tu­cyj­ną zasa­dę rów­no­upraw­nie­nia Kościo­łów i innych związ­ków wyzna­nio­wych.

Prze­gra­na Pol­ski w Euro­pej­skim Try­bu­na­le Praw Czło­wie­ka nad­szarp­nę­ła­by pre­stiż nie tyl­ko pań­stwa w zakre­sie poli­ty­ki wyzna­nio­wej, ale też Try­bu­na­łu Kon­sty­tu­cyj­ne­go, któ­ry pięć lat temu nie podzie­lił argu­men­tów zwierzch­ni­ków Kościo­ła pra­wo­sław­ne­go. Ponad­to Try­bu­nał mógł­by­po­dwa­żyć samą zasa­dę “sta­tus quo”, co mogło­by otwo­rzyć dro­gę do odzy­ska­nia nie­ru­cho­mo­ści od głów­ne­go bene­fi­cjen­ta tego roz­wią­za­nia — Kościo­ła katolickiego.By temu zapo­biec, przed­sta­wi­cie­le MSWiA posta­no­wi­li zawrzeć ugo­dę z Kościo­łem pra­wo­sław­nym. Powsta­ła spe­cjal­na komi­sja, któ­ra pra­cu­je nad roz­wią­za­niem zado­wa­la­ją­cym oba Kościo­ły obrząd­ku wschod­nie­go. Według PAKP roz­mo­wy są w zaawan­so­wa­nym sta­dium i wkrót­ce moż­na spo­dzie­wać pod­pi­sa­nia poro­zu­mie­nia w tej spra­wie.