Wybór nowego patriarchy Serbii w lutym 2021

Każ­da Cer­kiew lokal­na posia­da swo­je pro­ce­du­ry zwią­za­ne z wybo­rem nowe­go zwierzch­ni­ka (np. arcy­bi­sku­pa, metro­po­li­ty czy patriar­chy). O ile w Pol­skim Auto­ke­fa­licz­nym Koście­le Pra­wo­sław­nym o wybo­rze metro­po­li­ty decy­du­je w taj­nym gło­so­wa­niu Świę­ty Sobór Bisku­pów, o tyle w Serb­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej decy­zje podej­mu­ją rów­nież bisku­pi, ale osta­tecz­ny wybór to kwe­stia losu lub — mówiąc języ­kiem teo­lo­gicz­nym — syner­gii czło­wie­ka i Boga.

Wybór koń­czy się przez loso­wa­nie

Zgod­nie ze sta­tu­tem Serb­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej Świę­ty Sobór Bisku­pów wyła­nia spo­śród sie­bie więk­szo­ścią abso­lut­ną nazwi­ska trzech kan­dy­da­tów – muszą to być czyn­ni bisku­pi die­ce­zjal­ni z co naj­mniej 5‑letnim sta­żem kie­ro­wa­nia die­ce­zją. Odpa­da­ją zatem bisku­pi pomoc­ni­czy i eme­ry­to­wa­ni. Obra­dom prze­wod­ni­czy naj­star­szy metro­po­li­ta, przy czym star­szeń­stwo nie jest mie­rzo­ne wie­kiem, a lata­mi od chi­ro­to­nii bisku­piej. Przed każ­dą turą gło­so­wań odby­wa się inwo­ka­cja do Ducha Świę­te­go.

Nazwi­ska trzech kan­dy­da­tów zapie­czę­to­wa­ne są w koper­tach, któ­re umiesz­cza­ne są w ewan­ge­lia­rzu znaj­du­ją­cym się na ołta­rzu kapli­cy św. Syme­ona Miro­ty­czo­we­go w Pała­cu Patriar­szym. Znów odby­wa się modli­twa do Ducha Świę­te­go. Wska­za­ny przez metro­po­li­tę mnich, cie­szą­cy się nie­po­szla­ko­wa­ną repu­ta­cją (czę­sto wie­ko­wy), wycią­ga koper­tę z nazwi­skiem nowe­go patriar­chy (w tra­dy­cji kop­tyj­skiej kart­kę wycią­ga dziec­ko). Koper­tę roz­pie­czę­to­wu­je i nazwi­sko patriar­chy odczy­tu­je metro­po­li­ta. W kapli­cy odpra­wia­ne jest krót­kie nabo­żeń­stwo dzięk­czyn­ne, a następ­ne­go dnia odby­wa się intro­ni­za­cja nowe­go zwierzch­ni­ka Serb­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej do sobo­ru św. Micha­ła Archa­nio­ła w Bel­gra­dzie.

#Holy­Sy­nod of #Ser­bian #Ortho­dox #Church to meet on Feb 18 to elect new #Patriarch: https://t.co/MHT5B26mHE @orthodox_times

— Ortho­dox News ☦️📰📸 (@OrthodoxNews2) Decem­ber 28, 2020

Po śmier­ci patriar­chy Ire­ne­usza straż­ni­kiem tro­nu patriar­sze­go (locum tenens) został metro­po­li­ta dabro­bo­śniac­ki Chry­zo­stom (Jević), któ­ry nie­daw­no został zwol­nio­ny ze szpi­ta­la po kom­pli­ka­cjach w związ­ku z Covid-19. Metro­po­li­ta Chry­zo­stom prze­wod­ni­czył rów­nież uro­czy­sto­ściom pogrze­bo­wym patriar­chy Ire­ne­usza.

W krę­gach cer­kiew­nych prze­wi­ja­ją się nazwi­ska hie­rar­chów, któ­rzy mie­li­by naj­więk­sze szan­se na obję­cie tro­nu patriar­sze­go. Wśród fawo­ry­tów poja­wia się biskup Focjusz (Sla­do­je­vić) z die­ce­zji zwor­nic­ko-tuzlań­skiej (Bośnia) oraz biskup Ire­ne­usz (Bulo­vić) z Nowe­go Sadu (die­ce­zja bacz­ka).

Bp Focjusz prze­wod­ni­czył 24 grud­nia br. litur­gii upa­mięt­nia­ją­cej patriar­chę Ire­ne­usza w kryp­cie kate­dry św. Sawy w Bel­gra­dzie, a ponad­to udzie­lił wywia­du woj­wo­diń­skiej gaze­cie „Večern­ji novo­sti”, w któ­rym mówił o wyzwa­niach sto­ją­cych przed przy­szłym patriar­chą (wywiad dostęp­ny jest w języ­ku angiel­skim). 59-let­ni bp Focjusz zna­ny jest ze swo­je­go zaan­ga­żo­wa­nia na rzecz odno­wy serb­skie­go życia reli­gij­ne­go w metro­po­lii zagrzeb­sko-lublań­skej i die­ce­zji gór­no-kar­lo­wac­kiej, gdzie peł­nił urząd admi­ni­stra­to­ra. Cenio­ny jest za odbu­do­wę wie­lu cer­kwi oraz pra­wo­sław­ne­go semi­na­rium duchow­ne­go w Krku (Chor­wa­cja). O pra­cy bisku­pa w Chor­wa­cji pisał w 2012 r. por­tal cerkiew.pl.

Z kolei dru­gi ze wspo­mnia­nych hie­rar­chów– 73-let­ni biskup Ire­ne­usz – kie­ru­je die­ce­zją bacz­ka i jest rzecz­ni­kiem serb­skiej Cer­kwi oraz jed­nym z wybit­niej­szych teo­lo­gów w serb­skim epi­sko­pa­cie. Gdy zaostrzał się kon­flikt wokół ukra­iń­skiej auto­ke­fa­lii bp Ire­ne­usz pre­zen­to­wał zde­cy­do­wa­nie nega­tyw­ne sta­no­wi­sko wobec moż­li­wo­ści uzna­nia Cer­kwi Pra­wo­sław­nej na Ukra­inie, kry­ty­ku­jąc dzia­ła­nia Patriar­cha­tu Eku­me­nicz­ne­go Kon­stan­ty­no­po­la, ale jed­no­cze­śnie uwa­ża­ny jest za hie­rar­chę otwar­te­go na rela­cje eku­me­nicz­ne z Kościo­łem rzym­sko­ka­to­lic­kim i Kościo­ła­mi ewan­ge­lic­ki­mi.

Cie­ka­wost­ką jest fakt, że bp Ire­ne­usz wyświę­cał na hie­ro­dia­ko­na i hie­rom­ni­cha bp. Focju­sza. Ponad­to wła­dy­ka Ire­ne­usz jest już jedy­nym obok eme­ry­to­wa­ne­go bisku­pa zahum­sko-her­ce­go­wiń­skie­go Ata­na­ze­go (Jefti­ća) ducho­wym synem św. Justy­na Popo­vi­ća (1894–1979), serb­skie­go mni­cha i jed­ne­go z naj­wy­bit­niej­szych, współ­cze­snych teo­lo­gów serb­skie­go pra­wo­sła­wia.

Oczy­wi­ście, pod­czas Sobo­ru Bisku­pów może poja­wić się inny zestaw kan­dy­da­tów i wygrać ktoś inny. Bp Ire­ne­usz (Bulo­vić) był “moc­nym” kan­dy­da­tem na patriar­chę w 2010 roku, gdy wybie­ra­no zwierzch­ni­ka Cer­kwi po śmier­ci kocha­ne­go przez Ser­bów patriar­chy Paw­ła. Wła­dy­ka Ire­ne­usz (Bulo­vić) miał już wte­dy ogrom­ne doświad­cze­nie jako bli­ski współ­pra­cow­nik dłu­go­let­nie­go patriar­chy Ger­ma­na (Dori­ća), jed­nak pod­czas loso­wa­nia, a więc w ostat­niej fazie wybo­ru, wybra­no jego imien­ni­ka, bisku­pa Ire­ne­usza (Gavri­lo­vi­ća) z Niszu. To wła­śnie kart­kę z jego imie­niem i nazwi­skiem wycią­gnął z ewan­ge­lia­rza archi­man­dry­ta Gaw­rił, ihu­men mona­ste­ru Lepa­vi­na w die­ce­zji zagrzeb­sko-lublań­skiej.

Z uwa­gą obser­wo­wa­ne są uro­czy­sto­ści cer­kiew­ne poprze­dza­ją­ce wybór nowe­go patriar­chy, jak choć­by pani­chi­da odpra­wio­na 29 grud­nia br. w cer­kwi św. Sawy 40 dni po śmier­ci patriar­chy Ire­ne­usza z udzia­łem pre­zy­den­ta Ser­bii Alek­san­dra Vuci­ća, przed­sta­wi­cie­li rzą­du oraz gości eku­me­nicz­nych.

Litur­gii prze­wod­ni­czył straż­nik tro­nu metro­po­li­ta Chry­zo­sty­om wraz z kil­ko­ma hie­rar­cha­mi z kra­ju i zagra­ni­cy. Obec­ny był tak­że bp Ire­ne­usz, któ­ry w tym roku obcho­dzi 30-lecie chi­ro­to­nii bisku­piej.

» Ekumenizm.pl: Serb­ski patriar­cha Ire­ne­usz nie żyje — hie­rar­cha umiar­ko­wa­ny

---

Gale­ria