Zgromadzenie Generalne Kościoła Szkocji (Kirk of Scotland)

W pią­tek 22 maja po pra­wie tygo­dnio­wych obra­dach, zakoń­czy­ło się Zgro­ma­dze­nie Gene­ral­ne Kościo­ła Szko­cji — Kirk of Sco­tland. Obra­dy tego naro­do­we­go i naj­więk­sze­go kościo­ła Szko­cji budzą zawsze spo­re zain­te­re­so­wa­nie masme­diów i podob­nie było w tym roku.

W prze­ci­wień­stwie do poprzed­nich zgro­ma­dzeń, w tym roku jego obra­dy zna­la­zły się na czo­łów­kach gazet już na począt­ku roku, gdy Kirk wybrał na sta­no­wi­sko Mode­ra­to­ra Zgro­ma­dze­nia Gene­ral­ne­go męż­czy­znę, pasto­ra i pro­fe­so­ra teo­lo­gii Iana Torrance’a. W odpo­wie­dzi gru­pa pasto­rek i teo­lo­żek wysto­so­wa­ła list otwar­ty do Kir­ku, zarzu­ca­jąc mu dys­kry­mi­na­cję kobiet. Co cie­ka­we, czę­ścio­wo z ich listem zgo­dził się ustę­pu­ją­cy Mode­ra­tor, któ­ry uznał, że Kirk stra­cił wspa­nia­łą oka­zję by na Mode­ra­to­ra wybrać kobie­tę, ale pod­kre­ślił, iż kobie­ta — mode­ra­tor jest kwe­stią naj­bliż­szych kil­ku lat. Pozo­sta­je mieć nadzie­ję, że rze­czy­wi­ście tak się sta­nie, gdyż Kirk ordy­nu­je kobie­ty pasto­rów już od 1966 roku i dość nie­praw­do­po­dob­ne wyda­je się, iż nie ma jak dotąd ani jed­nej pani pastor, któ­ra speł­nia­ła­by wyma­ga­nia do bycia mode­ra­to­rem.

Pomi­mo dość burz­li­we­go star­tu, obra­dy Zgro­ma­dze­nia otwo­rzo­no w rado­snej atmos­fe­rze uro­czy­stym nabo­żeń­stwem w edyn­bur­skiej kate­drze Św. Egi­diu­sza po czym zain­sta­lo­wa­no już for­mal­nie Mode­ra­to­ra i wysłu­cha­no prze­mo­wy Lor­da Wyso­kie­go Komi­sa­rza Kró­lo­wej, Lor­da Ste­el of Aikwo­od, któ­ry sam jest synem byłe­go mode­ra­to­ra i krew­nym pierw­sze­go ple­be­ju­sza na urzę­dzie Lor­da Wyso­kie­go Komi­sa­rza. Jeże­li jed­nak ktoś myślał, że Jego Łaska­wość będzie owi­jał spra­wy w baweł­nę, to gru­bo się mylił. Choć Lord zaczął swo­je wystą­pie­nie od rodzin­nej aneg­do­ty, to jed­nak szyb­ko wska­zał 837 dele­ga­tom zatrwa­ża­ją­cą sta­ty­sty­kę: choć według ostat­nie­go spi­su powszech­ne­go 65% miesz­kań­ców Szko­cji okre­śli­ło się jako „chrze­ści­ja­nie”, z cze­go 42% wska­za­ło na Kirk jako swój kościół, to jed­nak nie ma to więk­sze­go odbi­cia w sta­ty­sty­kach same­go Kir­ku, któ­re­go liczeb­ność w cią­gu ostat­nich 10 lat zmniej­szy­ła się o poło­wę, a w ska­li całe­go kra­ju uczęsz­czal­ność na nie­dziel­ne nabo­żeń­stwa i msze led­wo prze­kra­cza 10% popu­la­cji. I z tą dość bole­sną świa­do­mo­ścią Kirk przy­stą­pił do obrad.

Gene­ral­nie oma­wia­ne spra­wy moż­na było podzie­lić na trzy kate­go­rie: finan­so­we, teo­lo­gicz­ne i „inne”. Jeśli cho­dzi o te pierw­sze, to pra­sa sze­ro­ko roz­pi­sy­wa­ła się o tym, że „zły Kirk” zamie­rza zamknąć 30 pro­wa­dzo­nych przez sie­bie domów opie­ki nad oso­ba­mi star­szy­mi. Jak tłu­ma­czo­no pod­czas Zgro­ma­dze­nia, praw­da jest dużo bar­dziej skom­pli­ko­wa­na: przez ostat­nie lata Kirk wydał ponad 39 milio­nów fun­tów na doto­wa­nie tych domów, a lokal­ne wła­dze oraz rząd w Lon­dy­nie pomi­mo wie­lo­krot­nych moni­tów, odma­wia­ły wspar­cia Kri­ku. Obec­nie, gdy rezer­wy finan­so­we Kir­ku wyno­szą zale­d­wie 8 milio­nów fun­tów, dal­sze pro­wa­dze­ni tych pla­có­wek jest po pro­stu nie­moż­li­we. A sko­ro ani Kirk nie ma pie­nię­dzy, a wła­dze i same zain­te­re­so­wa­ni nie chcą nawet czę­ścio­wo par­ty­cy­po­wać w kosz­tach pro­wa­dze­nia tych domów, nie­ste­ty trze­ba je zamknąć. Upa­da więc kolej­ny mit o nie­wy­czer­pa­nych bogac­twach kościo­ła.

Cie­ka­we były oma­wia­ne zagad­nie­nia teo­lo­gicz­ne. Naj­więk­szym i naj­bar­dziej kon­tro­wer­syj­nym tema­tem był pro­jekt unii naj­więk­szych kościo­łów pro­te­stanc­kich w Szko­cji: Kir­ku, epi­sko­pal­ne­go, meto­dy­stycz­ne­go i kon­ger­ga­cjo­nal­ne­go. Pro­jekt, nad któ­rym przez 8 lat pra­co­wa­ła spe­cjal­na komi­sja został jed­nak odrzu­co­ny przez Kirk przy­gnia­ta­ją­cą więk­szo­ścią gło­sów: 384 do 99. Tak przy­gnia­ta­ją­ce „nie” dla pro­jek­tu unii to zapew­ne fakt, iż prze­wi­dy­wa­ła ona urząd bisku­pa (acz o okre­ślo­nej kaden­cji), a więc coś co jest abso­lut­nie sprzecz­ne z ustro­jem i histo­rią Kir­ku. Przy­po­mnij­my, że natych­miast po zgo­nie poprzed­nie­go monar­chy, nowy wład­ca Wiel­kiej Bry­ta­nii skła­da przy­się­gę, że jako król Szko­cji będzie wspie­rał i pozo­sta­wi nie­na­ru­szo­ny pre­zbi­te­riań­ski ustrój Kir­ku. Pozo­sta­je jed­nak pyta­nie, czy pla­nu unii nie odrzu­co­no zbyt pochop­nie tyl­ko z powo­du złych histo­rycz­nych sko­ja­rzeń z wyra­zem „biskup”. Już teraz wia­do­mo, że epi­sko­pal­ny (angli­kań­ski) pry­mas Szko­cji zapo­wie­dział, iż jego kościół chce dalej roz­ma­wiać na temat unii.

Kolej­ne zagad­nie­nie z któ­rym usi­ło­wał się zmie­rzyć Kirk, to spa­dek licz­by chrzczo­nych dzie­ci — obec­nie w Kir­ku chrzci się zale­d­wie 17% dzie­ci. Zgro­ma­dze­nie zde­cy­do­wa­ło, iż spe­cjal­na komi­sja ma przy­go­to­wać litur­gie dla coraz częst­szych „bło­go­sła­wieństw” dzie­ci (chrzest pozo­sta­wia się ich decy­zjom jak doro­sną) oraz tak­że, jak zmie­nić dość rygo­ry­stycz­ne usta­wo­daw­stwo (pań­stwo­we!) doty­czą­ce chrztów dzie­ci: obec­nie moż­na je ochrzcić jedy­nie wte­dy gdy jed­no z rodzi­ców jest człon­kiem Kir­ku, zaś postu­lu­je się by było to moż­li­we gdy jest nim jeden z bliż­szych krew­nych dziec­ka.

Wresz­cie, oma­wia­no spa­wy szko­le­nia duchow­nych. Od wie­lu lat licz­ba pasto­rów i pasto­rek w Kir­ku jest nie­wy­star­cza­ją­ca i coraz więk­szy nacisk kła­dzie się na świec­kich lek­to­rów, któ­rzy pro­wa­dzą nabo­żeń­stwa. Ode­sła­no do komi­sji pro­jekt któ­ry podob­ne upraw­nie­nia nada star­szym kościel­nym oraz dia­ko­nom. Co cie­ka­we, cho­ciaż Kirk jest kościo­łem kla­sycz­nie ewan­ge­lic­ko — refor­mo­wa­nym to jed­nak dotych­czas tyl­ko pastor mógł pro­wa­dzić nabo­żeń­stwa, co jak wie­lo­krot­nie pod­kre­śla­no, nie do koń­ca da się pogo­dzić z ewan­ge­lic­ką zasa­dą powszech­ne­go kapłań­stwa wier­nych. W tym kon­tek­ście spo­ro kry­ty­ki wywo­łał plan zamknię­cia jed­ne­go z eku­me­nicz­nych col­le­gów, szko­lą­cych świec­kich do pra­cy w koście­le.

Kirk raz jesz­cze uznał nie­do­pusz­czal­ność euta­na­zji oraz abor­cji z dok­try­ną chrze­ści­jań­ską oraz sprze­ci­wił się prak­ty­kom medycz­nym pozwa­la­ją­cym rodzi­com wybie­rać płeć przy­szłe­go dziec­ka, co zda­niem dele­ga­tów sta­no­wić może kolej­ny krok w kie­run­ku „archi­tek­tu­ry potom­stwa”. Wresz­cie Kirk zaak­cep­to­wał pro­jekt nowe­go śpiew­ni­ka dla kościo­ła.

Inne zagad­nie­nia na temat któ­rych dys­ku­to­wa­ło Zgro­ma­dze­nie Gene­ral­ne to: zaan­ga­żo­wa­nie Kir­ku w pro­ces spra­wie­dli­we­go poko­ju dla wszyst­kich na Bli­skim Wscho­dzie, wspar­cie dla prze­śla­do­wa­nych i dys­kry­mi­no­wa­nych chrze­ści­jan w Paki­sta­nie, nie­słab­ną­ce zaan­ga­żo­wa­nie Kir­ku w wal­kę z AIDS w Afry­ce — zebra­no już 128 000 fun­tów, oma­wia­no dusz­pa­ster­skie zagad­nie­nia woj­ny w Ira­ku oraz chrze­ści­jan miesz­ka­ją­cych w tym kra­ju.

Zgro­ma­dze­nie Gene­ral­ne zamknię­to uro­czy­stą modli­twą oraz poże­gna­ną mową nowe­go Mode­ra­to­ra i Lor­da Wyso­kie­go Komi­sa­rza. Pomi­mo dość ponu­rych tek­stów w pra­sie, jego obra­dy prze­bie­ga­ły w dobrej i opty­mi­stycz­nej atmos­fe­rze. Kasan­drycz­ne wizje snu­te przez pra­sę nie zna­la­zły potwier­dze­nia. Kirk ma ogrom­ny poten­cjał i z Bożą pomo­cą doko­na jesz­cze wie­lu wspa­nia­łych rze­czy. Boże Bło­go­sław Kościół Szko­cji!

Kirk of Sco­tland

Pasyj­ny Apel Kośció­ła Szko­cji

“Jed­no­ta”

Kościół Szko­cji