Ewangelicy-serbołużyczanie.

Łuży­ce to rdzen­nie sło­wiań­ski region, któ­ry dziś leży w trzech kra­jach: w Pol­sce, w Cze­chach i jego naj­więk­sza część w Niem­czech. Łużyc­ki jest języ­kiem powszech­nej komu­ni­ka­cji wśród sło­wiań­skich miesz­kań­ców Budzi­szy­na i oko­lic. Zadzi­wia­ją­cy jest fakt, że sto­su­nek do języ­ka, przy­naj­mniej sta­ty­stycz­nie, jest zależ­ny od wyzna­nia.

Ser­bo­łu­ży­cza­nie znaj­du­jąc się pomię­dzy pol­skim rzym­skim kato­li­cy­zmem i ewan­ge­li­cy­zmem powszech­nym we wschod­nich Nie­miec przyj­mo­wa­li jed­no lub dru­gie wyzna­nie w zależ­no­ści od miej­sco­wo­ści, w jakiej się rodzi­li. Do koń­ca XIX w. więk­szość Ser­bo­łu­ży­czan była ewan­ge­lic­ka. Koniec wie­ku XIX, któ­ry przy­niósł rewo­lu­cję prze­my­sło­wą oka­zał się tra­gicz­nym koń­cem struk­tu­ry tej spo­łecz­no­ści. Szcze­gól­nie wsie, w któ­rych prze­wa­ża­li ewan­ge­li­cy ule­gły szyb­kie­mu wyna­ro­do­wie­niu ze wzglę­du na zmia­ny w struk­tu­rze zatrud­nie­nia i odej­ście od rol­nic­twa, któ­re w spo­sób natu­ral­ny utrzy­my­wa­ło zwy­cza­je ludo­we a co za tym idzie i język.

Dziś ewan­ge­lic­cy Ser­bo­łu­ży­cza­nie żyją w dia­spo­rze, w prze­ci­wień­stwie do kato­lic­kich ziom­ków, któ­rzy zamiesz­ku­ją sąsia­du­ją­ce wsie, czę­sto sta­no­wiąc więk­szość miesz­kań­ców miej­sco­wo­ści. Nie ma ani jed­nej ser­bo­łu­życ­kiej para­fii ewan­ge­lic­kiej, więc Łuży­cza­nie uczęsz­cza­ją na nabo­żeń­stwa nie­miec­kie. W każ­dą nie­dzie­lę w Budzi­szy­nie w para­fii św. Micha­ła odpra­wia­ne są nabo­żeń­stwa po łużyc­ku, na któ­re regu­lar­nie przy­by­wa oko­ło 20 osób. Raz do roku orga­ni­zo­wa­ne są Dni Kościo­ła, któ­re gro­ma­dzą oko­ło 120 łużyc­kich ewan­ge­li­ków.

Dużym pro­ble­mem jest uży­cie języ­ka w celach wyzna­nio­wych. Ostat­ni raz łużyc­ką Biblię w wer­sji ewan­ge­lic­kiej wyda­no w 1905 r. Z tego powo­du w języ­ku łużyc­kim są dwie wer­sje „Ojcze nasz” – ewan­ge­lic­ka, bar­dziej archa­icz­na oraz kato­lic­ka, z uży­ciem nowo­cze­śniej­sze­go języ­ka.

Kościół Ewan­ge­lic­ki przy­jął dość korzyst­ne roz­wią­za­nia dla zacho­wa­nia języ­ka ser­bo­łu­życ­kie­go, inną spra­wą jest to, jak sami zain­te­re­so­wa­ni to wyko­rzy­stu­ją. Jed­nym z pierw­szych kro­ków ze stro­ny nie­miec­kich ewan­ge­li­ków w celu zacho­wa­nia języ­ka łużyc­kie­go było zało­że­nie cza­so­pi­sma ewan­ge­lic­kie­go pod tytu­łem „Pomhaj Bóh” (Boże dopo­móż). Nie nale­ży pomi­nąć mil­cze­niem fak­tu, że ini­cja­to­rem przed­się­wzię­cia był nie­miec­ki pastor, któ­ry nauczył się języ­ka Łuży­czan dla celi dusz­pa­ster­skich. Na mar­gi­ne­sie war­to dodać, że tytuł cza­so­pi­sma jest zna­kiem roz­po­znaw­czym ewan­ge­lic­kich Sło­wian regio­nu. W ten spo­sób wita­ją się – ina­czej niż kato­li­cy. Cza­so­pi­smo jest wyda­wa­ne, choć ma mało czy­tel­ni­ków ale jest to zagwa­ran­to­wa­ne przez pra­wo kościel­ne.

Kolej­nym pomy­słem umo­co­wa­nym w pra­wie jest to, że zawsze jest zatrud­nia­ny dusz­pa­sterz posłu­gu­ją­cy się języ­kiem łużyc­kim. Obec­nie jest takich dwóch, jeden – eme­ry­to­wa­ny Sieg­fried Albert , dru­gi – Jan Malink ordy­no­wa­ny 29 mar­ca 2003 r., któ­ry peł­ni urząd super­in­ten­den­ta. Ks. Malink pro­wa­dzi godzi­ny biblij­ne w Budzi­szy­nie, odpra­wia nabo­żeń­stwa we wszyst­kich miej­sco­wo­ściach regio­nu, gdzie zaj­dzie taka potrze­ba. Ewan­ge­li­cy pro­wa­dzą też wyzna­nio­we pro­gra­my radio­we.

Ten rok dla ewan­ge­lic­kich Ser­bo­łu­ży­czan jest wyjąt­ko­wo pomyśl­ny. 2 maja o godz. 10.00 w budzi­szyń­skim koście­le św. Micha­ła zosta­ną kon­fir­mo­wa­ne czte­ry mło­de oso­by, co jest zna­czą­cą ilo­ścią wobec poprzed­nich lat, kie­dy to potwier­dza­ły swój chrzest poje­dyn­cze oso­by. Wszy­scy sym­pa­ty­cy małe­go sło­wiań­skie­go naro­du będą mile widzia­ni na nabo­żeń­stwie.

Ewan­ge­li­cy z Łużyc utrzy­mu­ją kon­tak­ty z Die­ce­zją Wro­cław­ską Kościo­ła Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­skie­go w Pol­sce. Na Dni Kościo­ła przy­jeż­dża dele­gat bisku­pa R. Bogu­sza.

Lin­ki:

Ewan­ge­lic­kie Sto­wa­rzy­sze­nie Ser­bo­łu­życ­kie

Ewan­ge­lic­ka para­fia św. Micha­ła w Budzi­szy­nie

Ofi­cjal­na stro­na (rów­nież po pol­sku)

Nie­ofi­cjal­na stro­na o Łuży­cach (po pol­sku)

Witry­na na deli­kat­ny temat obro­ny naro­do­wo­ści łużyc­kiej