Austria: biskupi, konstytucja i państwo socjalne

Austriac­ka Kon­sty­tu­cja, pocho­dzą­ca jesz­cze z 1929 r. nie zawie­ra ani odnie­sie­nia do Boga ani odwo­ła­nia do tra­dy­cji chrze­ści­jań­skich. - Umie­ść­my w pre­am­bu­le jed­no­znacz­ne odwo­ła­nie do Boga – zapro­po­no­wał szef austriac­kie­go par­la­men­tu, Khol, z cha­dec­kiej Par­tii Ludo­wej. Sprze­ciw nad­szedł z naj­mniej ocze­ki­wa­nej stro­ny. Zapro­te­sto­wa­ły… chrze­ści­jań­skie Kościo­ły, na cze­le z rzym­sko­ka­to­lic­ką Kon­fe­ren­cją Bisku­pów i arcy­bi­sku­pem Wied­nia, kard. Schön­bor­nem (na zdję­ciu).

- Nie chce­my odnie­sie­nia do Boga jako deko­ra­cyj­ne­go dodat­ku – jed­no­znacz­nie odpo­wie­dział kard. Schön­born. Austriac­kie Kościo­ły, we wspól­nej dekla­ra­cji rów­nie jed­no­znacz­nie stwier­dzi­ły: tym co napraw­dę się liczy, jest zawar­tość i jakość tek­stu usta­wy zasad­ni­czej. Według bisku­pów tekst nowej Kon­sty­tu­cji winien zawie­rać przede wszyst­kim odnie­sie­nie do trzech pod­sta­wo­wych war­to­ści: god­no­ści ludz­kiej, pra­wa do życia i pań­stwa socjal­ne­go. Tyl­ko pod tym warun­kiem, jeże­li Kon­sty­tu­an­cie będzie na tym zale­żeć, Kościo­ły są goto­we zapro­po­no­wać sche­mat pre­am­bu­ły, w któ­rej mogło­by się zna­leźć miej­sce tak­że dla invo­ca­tio Dei.

- Nie zamie­rzam być bar­dziej papie­ski od papie­ża. – odpo­wie­dział bisku­pom Khol – Sko­ro Kościo­ły nie chcą mojej pro­po­zy­cji inwo­ka­cji do Boga, zre­zy­gnu­je­my z niej. Dla­te­go w ostat­nim pro­jek­cie nowej Kon­sty­tu­cji mówi się jedy­nie o „odpo­wie­dzial­no­ści wobec stwo­rze­nia”. Wywo­ła­ło to jed­nak nie­za­do­wo­le­nie śro­do­wisk… laic­kich. Wszak poję­cie „stwo­rze­nia” przy­wo­łu­je tak­że postać „Stwo­rzy­cie­la”.

Nale­ży pamię­tać, iż ostroż­ność Kościo­łów, zwłasz­cza Kościo­ła rzym­sko-kato­lic­kie­go, może być uwa­run­ko­wa­na austriac­ki­mi doświad­cze­nia­mi prze­szło­ści: faszy­stow­skiej Kon­sty­tu­cji z 1934 r., odwo­łu­ją­cej się do Boga i austriac­kie­go faszy­zmu kato­li­ka Dol­l­fus­sa.

Zamie­sza­nie wokół kon­sty­tu­cji nie jest jedy­nym polem napięć mię­dzy rzą­dzą­cy­mi cha­de­ka­mi z Par­tii Ludo­wej, a hie­rar­chią rzym­sko kato­lic­ką w Austrii. Coraz bar­dziej pra­wi­co­wa poli­ty­ka rzą­du w kwe­stiach spo­łecz­nych kry­ty­ko­wa­na jest zde­cy­do­wa­nie przez kościel­ną Cari­tas. Cho­dzi przede wszyst­kim o zaostrza­nie poli­ty­ki anty­imi­gra­cyj­nej oraz dzia­ła­nia rzą­du na rzecz przede­fi­nio­wa­nia w duchu neo­li­be­ral­nym pań­stwa socjal­ne­go. Cha­de­cy odrzu­ca­ją kry­ty­kę i posta­wy Cari­tas oraz jej rolę, któ­rą chce odgry­wać w austriac­kim życiu spo­łecz­nym.

W sukurs przy­szedł im kon­tro­wer­syj­ny biskup St. Pöl­ten, Kurt Krenn, zna­ny ze swo­ich wypo­wie­dzi sprzecz­nych z poglą­da­mi austriac­kiej Kon­fe­ren­cji Bisku­pów. Choć poważ­nie cho­ry i osa­mot­nio­ny, bp. Krenn zarzu­cił Cari­tas, iż wykra­cza poza swo­je kom­pe­ten­cje. - A czym­że jest ta Cari­tas? Gdzie są jej sta­tu­ty? – pytał na jesie­ni ub. roku w jed­nym z wywia­dów pra­so­wych. W obro­nie Cari­tas sta­nął jed­nak zde­cy­do­wa­nie kard. Schön­born. – Cari­tas nie jest jaką­kol­wiek orga­ni­za­cją. Cari­tas jest auten­tycz­nym wyra­zem Kościo­ła – odpo­wie­dział bp. Salis­bur­ga, Alo­is Koth­gas­ser, z ramie­nia Epi­sko­pa­tu odpo­wie­dzial­ny za Cari­tas.