Prawo małżeńskie Kościołów mniejszościowych a forma wyznaniowa zawarcia małżeństwa cywilnego

Na sku­tek refor­my pra­wa rodzin­ne­go, któ­rą prze­pro­wa­dzo­no w 1998 r., do pol­skie­go porząd­ku praw­ne­go wpro­wa­dzo­no moż­li­wość zawie­ra­nia mał­żeń­stwa ze skut­kiem cywil­nym w nie­któ­rych Kościo­łach i związ­kach wyzna­nio­wych. Pra­wo pro­ce­do­wa­nia zawar­cia mał­żeń­stwa w for­mie wyzna­nio­wej w Pol­sce posia­da, na pod­sta­wie ustaw indy­wi­du­al­nie regu­lu­ją­cych ich dzia­łal­ność, 11 związ­ków wyzna­nio­wych (10 Kościo­łów i jeden zwią­zek wyzna­nio­wy), w tym m.in. Kościół kato­lic­ki, Pol­ski Auto­ke­fa­licz­ny Kościół Pra­wo­sław­ny Kościół Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­ski w RP, Kościół Zie­lo­no­świąt­ko­wy w RP, czy gmi­ny wyzna­nio­we żydow­skie w RP. Ozna­cza to, że w odnie­sie­niu do tych wspól­not reli­gij­nych reżim pra­wa mał­żeń­skie­go cywil­ne­go w ogra­ni­czo­nym stop­niu zosta­je sko­re­lo­wa­ny z pra­wem wewnętrz­nym dane­go Kościo­ła czy związ­ku wyzna­nio­we­go.

Zakres i poziom szcze­gó­ło­wo­ści pra­wa mał­żeń­skie­go w Kościo­łach i związ­kach wyzna­nio­wych jest zróż­ni­co­wa­ny. Przy­kła­dem roz­bu­do­wa­ne­go i pre­cy­zyj­ne­go sys­te­mu pra­wa mał­żeń­skie­go jest pra­wo­daw­stwo Kościo­ła kato­lic­kie­go zawar­te w Kodek­sie Pra­wa Kano­nicz­ne­go z 1983 r. w tytu­le VII księ­gi IV Uświę­ca­ją­ce zada­nia Kościo­ła. Kano­nicz­ne pra­wo kościel­ne zawie­ra zarów­no defi­ni­cję mał­żeń­stwa, jak też szcze­gó­ło­we regu­la­cje odno­szą­ce się do zgo­dy mał­żeń­skiej, prze­szkód mał­żeń­skich oraz for­my zawar­cia mał­żeń­stwa.

Dla porów­na­nia Kościół ewan­ge­lic­ko-augs­bur­ski w mate­rii prze­szkód opie­ra się o roz­wią­za­nia pol­skie­go porząd­ku praw­ne­go, a Kościół ewan­ge­lic­ko-refor­mo­wa­ny posłu­gu­je się jedy­nie zesta­wem zasad w odnie­sie­niu do mał­żeń­stwa.

Publi­ka­cja zawie­ra tak­że tek­sty poświę­co­ne tema­ty­ce pokrew­nej for­mie wyzna­nio­wej mał­żeń­stwa, a mia­no­wi­cie pro­ble­ma­ty­ce mał­żeństw mie­sza­nych w Koście­le kato­lic­kim, zarę­czyn w Kościo­łach wschod­nich oraz mate­rii pra­wa wyzna­nio­we­go, któ­ra wyma­ga regu­la­cji w pra­wie cywil­nym. Ostat­ni z wymie­nio­nych tek­stów autor­stwa T. J. Zie­liń­skie­go wyda­je się szcze­gól­nie inte­re­su­ją­cy, gdyż odno­si się do doświad­czeń w zakre­sie sto­so­wa­nych roz­wią­zań od roku 1998, poglą­dów dok­try­ny, a tak­że zawie­ra postu­la­ty de lege feren­da.

Nie­wąt­pli­wą war­tość publi­ka­cji sta­no­wi fakt, że pro­ble­ma­ty­ka pra­wa mał­żeń­skie­go dane­go Kościo­ła zosta­ła przed­sta­wio­na przez jego przed­sta­wi­cie­la, co gwa­ran­tu­je wyso­ką war­tość mery­to­rycz­ną tek­stu.

Nie bez zna­cze­nia jest rów­nież fakt, że w Pol­sce nie bra­ku­je publi­ka­cji poświę­co­nych pra­wu mał­żeń­skie­mu Kościo­ła kato­lic­kie­go, cze­go nie moż­na powie­dzieć o pozo­sta­łych wspól­no­tach. Dla­te­go też każ­da publi­ka­cja nauko­wa, któ­ra przy­bli­ża te zagad­nie­nia, zasłu­gu­je na uwa­gę.

» Szcze­gó­ło­we infor­ma­cje nt. publi­ka­cji