Problem Piotra

7 czerw­ca papież Bene­dykt XVI na swej audien­cji gene­ral­nej wygło­sił kate­che­zę na temat pry­ma­tu pio­tro­we­go jako służ­by jed­no­ści na rzecz Kościo­ła chrze­ści­jań­skie­go. “Módl­my się, aby pry­mat Pio­tro­wy powie­rzo­ny kru­chym isto­tom ludz­kim mógł zawsze być peł­nio­ny w swym pier­wot­nym zamy­śle, jakie­go chciał Pan. Oby w ten spo­sób jego praw­dzi­we zna­cze­nie coraz bar­dziej uzna­ne zosta­ło rów­nież przez bra­ci nie będą­cych w peł­nej jed­no­ści z nami” — zakoń­czył swe prze­mó­wie­nie papież. Tym­cza­sem przy­wo­ła­ni tu nie­ka­to­li­cy dość dobrze rozu­mie­ją pry­mat “księ­cia apo­sto­łów”.

Przy­po­mniał o tym w kon­tek­ście kate­che­zy papie­skiej prof. Fulvio Fer­ra­rio z Pro­te­stanc­kie­go Wydzia­łu Teo­lo­gicz­ne­go Wal­den­sów w Rzy­mie. Uczo­ny wska­zał na dość banal­ną na grun­cie bibli­sty­ki kon­sta­ta­cję, że Piotr rze­czy­wi­ście odgry­wał w gro­nie dwu­na­stu­wy­jąt­ko­wą rolę. “To jed­nak odno­si­ło się do Pio­tra, a nie Bene­dyk­ta XVI” — powie­dział Fer­ra­rio. Pro­fe­sor przy­po­mniał też, że papie­stwo na prze­strze­ni wie­ków było raczej czyn­ni­kiem podzia­łu, a nie jed­no­ści chrze­ści­jan.

Przed­mio­tem kon­tro­wer­sji mię­dzy chrze­ści­ja­na­mi nie jest w tej chwi­li rola apo­sto­ła Pio­tra w Koście­le pier­wot­nym, ale idea suk­ce­sji pry­ma­tu pierw­sze­go wśród Dwu­na­stu. Do tej kwe­stii Bene­dykt XVI w ogó­le się nie odniósł. Wśród bibli­stów panu­je w tej chwi­li kon­sen­sus co do tego, że apo­sto­ło­wie niko­mu swe­go urzę­du nie prze­ka­za­li. Ich wyjąt­ko­wa rola pole­ga­ła na tym, że byli naocz­ny­mi świad­ka­mi dzia­łal­no­ści, śmier­ci i zmar­twych­wsta­nia Chry­stu­sa. Odej­ście z tego świa­ta poło­ży­ło kres ich misji. Apo­sto­ło­wie nie pozo­sta­wi­li po sobie urzę­du, lecz świa­dec­two wia­ry. Takie stwier­dze­nia znaj­dzie­my rów­nież w pra­cach uczo­nych kato­lic­kich: tytu­łem przy­kła­du moż­na tu wspo­mnieć książ­kę pro­fe­so­ra Nowe­go Testa­men­tu z Mona­chium Joachi­ma Gnil­ki “Piotr i Rzym. Obraz Pio­tra w pierw­szych dwu wie­kach” (wyda­na w Pol­sce w 2002 r.).

Bene­dykt XVI oświad­czył w War­sza­wie, że dopro­wa­dze­nie do “peł­nej i widzial­nej” jed­no­ści chrze­ści­jan jest prio­ry­te­tem jego pon­ty­fi­ka­tu. Jed­ną z głów­nych prze­szkód na dro­dze do wspól­no­ty jest kwe­stia papie­skie­go pry­ma­tu. Brak odnie­sie­nia do tego pro­ble­mu ze stro­ny obec­ne­go bisku­pa Rzy­mu musi roz­cza­ro­wy­wać. Bene­dykt XVI nie pod­jął też myśli swe­go wiel­kie­go poprzed­ni­ka, któ­ry w ency­kli­ce “Ut unum sint” z 1995 r. pro­sił inne Kościo­ły chrze­ści­jań­skie, by pomo­gły w zre­de­fi­nio­wa­niu pry­ma­tu papie­skie­go tak, by słu­żył on jed­no­ści wszyst­kich chrze­ści­jan.

We wrze­śniu tego roku w Ser­bii zbie­ra się pra­wo­sław­no-kato­lic­ka komi­sja d/s dia­lo­gu teo­lo­gicz­ne­go. Głów­nym tema­tem roz­mów będzie wła­śnie pry­mat papie­ski. Przy­pusz­czam, że w tym kon­tek­ście modli­twy Bene­dyk­ta XVI, by inni chrze­ści­ja­nie uzna­li zna­cze­nie jego urzę­du, oka­żą się dale­ce nie­wy­star­cza­ją­ce…